130 έργα του Αγήνορα Αστεριάδη, πολλά από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά, στην αναδρομική έκθεση που ξεκινά στις 23 του μήνα

Τη μεγαλύτερη, σε όγκο και σε έργα που δεν έχουν ξαναπαρουσιαστεί, αναδρομική του ζωγράφου Αγήνορα Αστεριάδη ετοιμάζει το Μουσείο Μπενάκη στην οδό Πειραιώς. Μια αναδρομική που αποκρυπτογραφεί το πολύπλευρο έργο του και αποτολμά την παρουσίαση της δουλειάς του σε χρονικές περιόδους που δεν είχε κάνει ο ίδιος. Επίσης φέρνει στο προσκήνιο έναν σημαντικό εκπρόσωπο, αλλά κάπως παραγνωρισμένο, της περιλάλητης γενιάς του '30.

Ο Αγήνωρ Αστεριάδης (1898-1997) ανήκει στη γενιά του '30, που αναζήτησε την ελληνικότητα μέσα από διάφορους δρόμους. Η ηλικία του, καθώς ήταν λίγο μεγαλύτερος από άλλους, προβεβλημένους της ίδιας γενιάς, και η επιλογή του να μην έχει άλλη παρουσία έξω από την τέχνη και το εργαστήριό του τον κράτησαν στο παρασκήνιο, σύμφωνα με την επιμελήτρια της έκθεσης Ειρήνη Οράτη. Αυτό δεν μειώνει την αξία του ζωγραφικού του έργου, προσανατολισμένου κυρίως στη τοπιογραφία, της υπαίθρου και της πόλης. Τη θεματική αυτή ο Αστεριάδης πραγματεύτηκε σε όλη του τη ζωή και ανέδειξε σε σπουδαίο κεφάλαιο της ελληνικής ζωγραφικής. Η ελληνικότητα των παραστάσεων και των τόπων είναι αναγνωρίσιμα, ειδικά όταν προέρχονται από τον Θεσσαλικό Κάμπο, την πατρίδα του.

Ο ίδιος γεννήθηκε στη Λάρισα το 1898, στην Αθήνα όμως ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του και τη Σχολή Καλών Τεχνών, με δασκάλους τους Ιακωβίδη, Βικάτο, Ροϊλό και Μαθιόπουλο, σε μια εποχή που επικρατούσε ακόμη το κλίμα της Σχολής του Μονάχου. Ο Αστεριάδης δεν πήγε στο Παρίσι όπως άλλοι της γενιάς του. Η πληροφόρησή του για τις αναζητήσεις της μοντέρνας τέχνης έρχεται κυρίως από διαβάσματα. Περίπου τριάντα ακουαρέλες της περιόδου 1925-1930, που θα παρουσιαστούν ξεχωριστά, συγκεντρώνουν τις επιρροές του, βασικά από τον Λεζέ, τον Σεζάν και λιγότερο τον Ματίς, και έχουν διαφορετικό ύφος από τη ζωγραφική του. Στη ζωγραφική του, όπως και άλλοι της γενιάς του '30, συνδύασε στοιχεία της μοντέρνας τέχνης με τα αποθέματα της παραδοσιακής εικαστικής εμπειρίας, κυρίως της βυζαντινής και της λαϊκής ζωγραφικής.

Ο ίδιος είχε πει πως πριν από το 1931 πειραματιζόταν. Τότε τελειώνει και η πρώτη από τις τρεις ενότητες της έκθεσης, όπως χώρισε η επιμελήτρια τη δουλειά του. Στη δεύτερη ενότητα (1932-1952) βλέπουμε τη βαθμιαία κατάκτηση του προσωπικού ύφους στην τοπιογραφία. Η εξέλιξή του, όμως, δεν σταματά εδώ, ούτε επαναλαμβάνεται, παρ' όλο που ο Αστεριάδης είναι πια μεγάλος ηλικιακά, σχολιάζει η Ειρήνη Οράτη.

Στην τελευταία περίοδο, 1953-1977, τα τοπία του αποκτούν διαφορετικό ύφος. Το τοπίο, η πόλη, όπως τη βλέπουμε στο "Λιμάνι του Πειραιά" και στα έργα με το Μαρούσι και τη Λάρισα, βρίσκεται σε επίπεδη παράταξη, χωρίς τη γνωστή προοπτική. Σχηματοποίηση, χρωματική καθαρότητα, μια παιδική αφέλεια, διακρίνουν τα έργα αυτής της ώριμης περιόδου του καλλιτέχνη.

Συλλογές
Γύρω στα 130 έργα (ζωγραφική, χαρακτικά, σχέδια, λευκώματα) του Αγήνορα Αστεριάδη θα δούμε από 23 του μήνα έως 20 Νοεμβρίου. Περίπου κατά το ένα τέταρτο δεν έχουν ξαναεκτεθεί, καθώς βγαίνουν για πρώτη φορά από τις συλλογές των απογόνων του, δύο ανιψιών του.

Τα υπόλοιπα προέρχονται από την Εθνική Πινακοθήκη κι άλλες δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, ανάμεσά τους και τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας - Συλλογή Κατσίγρα, η οποία κατέχει γύρω στα 30 έργα Αστεριάδη, από δύο δωρεές, του ιδίου και της οικογένειάς του, μετά τον θάνατό του. Ο Δήμος Λάρισας, τη διετία 1997-1998, παρουσίασε μια αναδρομική έκθεση του Αστεριάδη σε Αθήνα, Λάρισα και Πάτρα. Το 1976, η Εθνική Πινακοθήκη είχε φιλοξενήσει μεγάλη αναδρομική, με έργα που είχε ο ίδιος επιλέξει, έναν χρόνο πριν από τον θάνατό του. Ο Αστεριάδης αγιογράφησε ναούς, εικονογράφησε βιβλία λογοτεχνικά και σχολικά, δείγματα των οποίων θα δούμε στην έκθεση.

• Στην κατοχή
  Ο Αγ. Αστεριάδης δεν ήταν στρατευμένος καλλιτέχνης. Ομως στην Κατοχή, όπως και ο φίλος του Σπύρος Βασιλείου, κυκλοφορούσε μονόφυλλα χαρακτικά με δημοτικά τραγούδια για να δίνει λίγο κουράγιο στον κόσμο.

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...