Απ' όλες τις δυνάμεις, τις πολύ πραγματικές και καθόλου μεταφυσικές, που μας τραβάνε προς τα κάτω, ο ίδιος μας ο εαυτός είναι είναι εκείνη η παράμετρος που βάζει τις πιο πολλές τρικλοποδιές. Ο άνθρωπος τείνει, όπως επισήμανε και ο Μ. Μπακούνιν, να έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, ως μονάδα. Στον φιλελεύθερο τρόπο οργάνωσης της ζωής, ο άνθρωπος είναι ένα τέλειο ον, ελεύθερο εκ προοιμίου, μοναδικά ιδιαίτερο και εξαιρετικό και - φυσικά - αύταρκες Ένα τέτοιο πλάσμα, τί έχει να κερδίσει άραγε από μια κοινωνία; Τίποτα φυσικά! Η στενή συνύπαρξη του με άλλα τέτοια πλάσμα θα περιορίσει την αυτοτέλεια του, τη σφαίρα δράσης του και τις δυνατότητες ανάπτυξης του. Το άτομο έχει περισσότερες δυνατότητες ανάπτυξης, αν πάρει τον δικό του μοναδικό δρόμο. Η κοινωνία για τον φιλελεύθερο είναι κάτι επίπλαστο και επιβαλλόμενο, κάτι που δεν υπάρχει.

Χρόνια ιδιωτείας, βέβαια, μας οδήγησαν σε μια ηθική - οικονομική τάση , που θεωρεί τη συσσώρευση πλούτου ως υπέρτατο ιδανικό, μας έχτισε μέσα σε κλειστοφοβικές πόλεις και θεωρούμε, ότι είναι καλύτερο να βρίσκεται κανείς σε μια ιδιόκτητη τρύπα, παρά σε ένα κοινό, ανοιχτό ορίζοντα. Η βασική και απλή διαπίστωση όμως, που το είδος των ανθρώπων πέτυχε από τα αρχαία χρόνια είναι η εξής: "Ο δε μη κοινωνείν δεόμενος ή θηρίον ή θεός" (Πολιτ. Α΄ α΄).


Ο άνθρωπος είναι προορισμένος να ζει μέσα στην κοινωνία. Όχι να ζει παθητικά, όπως σήμερα, πράγμα που ισοδυναμεί με ανυπαρξία. Ζω σημαίνει δρω, διεκδικώ, αναλαμβάνω, προτείνω, απορρίπτω, μετέχω, σκέπτομαι και στοχάζομαι για την κοινωνία και τις σχέσεις μου με το διπλανό μου. Στην αρχαία Αθήνα, όταν η εκκλησία είχε συνέλευση, Σκύθες στρατιώτες μάζευαν με ένα κοκκινισμένο ("μεμιλτωμένον") σχοινί τους πολίτες, που προσπαθούσαν να αποφύγουν τις πολιτικές υποχρεώσεις τους. Το σημάδεμα ήταν ένα είδος στιγματισμού, που υποδήλωνε τον αδιάφορο και αντικοινωνικό, αυτόν που ενώ είχε το προνόμιο να είναι πολίτης, δεν μετείχε στα κοινά!


Η απουσία κοινωνίας είναι ένα πολύ ριζικό και συμφέρον status για τρυπώσουν στις ανθρώπινες ζωές, άλλα υποκατάστατα. Χρήμα, εξουσίες, ιεραρχίες και Θεοί. Όλα αυτά αποστρέφονται την κοινωνία και τους δεσμούς των ανθρώπων. Οι πιο ακραίοι φιλελεύθεροι εξυψώνουν το άτομο ως μοναδική αξία και οι πιο πιστοί των χριστιανών αναχωρούσαν από τις κοινωνίες τις αμαρτωλές, για βρουν μόνοι τους τη σωτηρία.


Πάσχουμε από εγωτισμό και σολιψισμό του ίδιου μας του εαυτού. Η υπέρβαση τους γίνεται μέσω της επαφής μας με την αντικειμενική πραγματικότητα, από την οποία έχουμε αποξενωθεί. Κατά κάποιο τρόπο φαίνεται να έχουμε επιστρέψει σε μια ιδεαλιστική και υποκειμενική θεώρηση των πάντων. Άλλο ένα βαρύ πέπλο που πρέπει να σηκώσουμε, για να αναπνεύσουμε το ελεύθερο αέρα της κοινωνίας.

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...