Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Οι διαπραγματεύσεις για την αναδιάρθρωση (PSI) του ελληνικού χρέους σταμάτησαν απότομα την περασμένη εβδομάδα, με το ερώτημα αν θα ξαναρχίσουν αυτήν που αρχίζει σήμερα. Και με ποιους όρους θα αρχίσουν. Και αν οι νέοι όροι θα φέρουν μια «επιλεκτική» ή «συντεταγμένη» χρεοκοπία. Διότι μόνο ως πρόσχημα μπορεί να εκληφθεί η προσέγγιση ότι ασκείται πίεση προς τους κερδοσκόπους των... χεζ φαντς (hedge funds). Η πραγματική πίεση προς τους Έλληνες ασκείται.

Έτσι ακριβώς: προς τους Έλληνες. Ούτε καν προς την κυβέρνηση Παπαδήμου, η οποία άλλωστε δεν έχει ούτε «κόκκινες» (διαπραγματευτικές) γραμμές ούτε τη διάθεση να ασκήσει κάποιου είδους άμυνα προς τις διαθέσεις των δανειστών. Το ομολογεί η ίδια και δεν χρειάζονται περαιτέρω επιχειρήματα προς τούτο.

Φυσικά δεν ασκείται πίεση ούτε προς τους ευκαιριακούς κερδοσκόπους, οι οποίοι αγόρασαν ομόλογα την τελευταία περίοδο σε τιμές ξεφτίλας και περιμένουν τώρα να οικονομήσουν είτε από το «κούρεμα», το οποίο θα τους αφήσει άμεσο και καθαρό κέρδος, είτε από την ενεργοποίηση των ασφαλίστρων κινδύνου σε περίπτωση επίσημης χρεοκοπίας.

Ενδεικτική είναι η εξής δήλωση ενός μάνατζερ hedge fund στην TTN AG της Ζυρίχης, ο οποίος δήλωσε στο Bloomberg πως αγοράζει τα ελληνικά ομόλογα πιστεύοντας δεν θα υπάρξει συμφωνία πριν από τον Μάρτιο: «Το στοίχημα είναι ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα πληρώσουν στο σύνολό του το συγκεκριμένο ομόλογο. Πριν από τον Μάρτιο καμία λύση δεν πρόκειται να επιτευχθεί, είτε είναι κούρεμα είτε είναι πτώχευση».

Εξ άλλου σε αυτούς τους κακούς κερδοσκόπους κάποιοι παλαιότεροι κάτοχοι πούλησαν μέσα στο 2010 – και μάλιστα σε περιόδους λίγο πριν από τις αποφάσεις της ευρωζώνης για την αναδιάρθρωση, με κυριότερη αυτήν λίγο πριν από την πρώτη απόφαση της 21ης Ιουλίου. Τότε το θέμα είχε αναδειχθεί και από μεγάλα διεθνή ΜΜΕ, τα οποία μιλούσαν ανοιχτά για κερδοσκοπία εις βάρος της Ελλάδας.

Δεν είναι όμως μόνο τα αμιγώς κερδοσκοπικά κεφάλαια που παίζουν χοντρό παιχνίδι εις βάρος της Ελλάδας. Τον ίδιο ακριβώς ρόλο έχουν και οι θεσμικοί τοκογλύφοι.

Ένας πολύ μεγάλος κερδοσκόπος είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σπεύδοντας κατά καιρούς να αγοράσει ελληνικά ομόλογα για να... στηρίξει την Ελλάδα, έπαιρνε ελληνικούς τίτλους κοψοχρονιά, πολύ κάτω από την πραγματική τους αξία. Τώρα αρνείται να συμμετάσχει στο «κούρεμα» απαιτώντας κατ' ουσίαν να πληρωθεί την ονομαστική τους αξία στο ακέραιο βγάζοντας πολύ περισσότερα απ' όσα κατέβαλε.

Η πιο κραυγαλέα μορφή κερδοσκοπίας, λοιπόν, γίνεται από ένα εκ των μερών της τρόικας. Από το οποίο υποτίθεται ότι πολλοί στην Ελλάδα προσδοκούν ότι αργά ή γρήγορα θα παίξει τον υποτιθέμενο θεσμικό του ρόλο και θα δώσει... διέξοδο στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους!

Κι αυτό συμβαίνει την ώρα που η Γερμανία παραδέχεται κάθε τρεις και λίγο ότι κερδίζει από την ελληνική κρίση μέσω των πακέτων «διάσωσης». Αυτό επίσης συνιστά κερδοσκοπία εις βάρος «εταίρου», ο οποίος μάλιστα θεωρείται αδύναμος να αντιδράσει. Ή, μάλλον, επέλεξε να μην αντιδράσει ούτε το 2010 ούτε το 2011 ούτε το 2012.

Ακόμη πιο ξεκάθαρα η Γερμανία κερδίζει σε απίστευτο βαθμό από την κρίση του συνόλου των χωρών της ευρωζώνης. Ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες υποβαθμίζονται στο σύνολό τους, η Γερμανία δανείζεται με... αρνητικό επιτόκιο. Κοινώς οι έχοντες διαθέσιμα κεφάλαια την πληρώνουν για να τη δανείσουν – με την ελπίδα ότι, όταν θα λήξουν τα ομόλογά τους, ο εκδότης θα είναι σε θέση να τα πληρώσει.

Κατά τον ίδιο τρόπο κερδίζουν οι ΗΠΑ, καθώς, εξ αιτίας της ευρωπαϊκής κρίσης, δανείζονται πλέον πολύ φθηνότερα, παρά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής τους αξιολόγησης. Επειδή οι «επενδυτές» προτιμούν για τα χρήματά τους ασφάλεια παρά προσδοκώμενο μεγάλο κέρδος με πιθανό πατατράκ.


Ολοκλήρωση της καταστροφής

Γιατί όμως πρέπει να πιεστούν περισσότερο οι Έλληνες – και όχι οι κερδοσκόποι; Κυρίως επειδή όλοι όσοι διαπραγματεύονται μεταξύ τους για την Ελλάδα και τη μοίρα της – με τη χώρα και την κυβέρνηση απούσες – επί της ουσίας διαμοιράζουν τα ιμάτιά της.

Ποιος απ' όσους συμμετέχουν στην υποτιθέμενη διαπραγμάτευση δεν είναι δανειστής; Ποιος είναι περισσότερο «εταίρος» και λιγότερο δανειστής; Οι κάτοχοι χρέους ή αυτοί που ασκούν την επιτήρηση στο όνομά τους;

● Τα κερδοσκοπικά κεφάλαια;

● Οι διεθνείς τράπεζες;

● Το ΔΝΤ;

● Η ΕΚΤ;

● Η Κομισιόν;

● Η Γερμανία;

Ποιος από όλους είναι σύμμαχος της Ελλάδας σε αυτή τη διαδικασία; Όλοι ζητούν το αμεσότερο και μεγαλύτερο κέρδος. Και όλοι έχουν κερδίσει τη βασικότερη προϋπόθεση: τη μετατροπή του συνόλου του ελληνικού χρέους σε ενυπόθηκο, αφού, χωρίς πραγματική μείωσή του, η αναδιάρθρωση αυτή απλώς επιτυγχάνει την αλλαγή του δικαίου που το διέπει από το ελληνικό στο αγγλικό.

[Λεπτομέρειες επ' αυτών έχουμε ήδη καταγράψει πολλές την περασμένη εβδομάδα στα κείμενα με τίτλους «Επιλέξτε τη χρεοκοπία που επιθυμείτε...» και «Ξεκλειδώνεται η ευρωζώνη αγνότητας». Θα βρείτε πολύ σημαντικά και τεκμηριωμένα ρεπορτάζ και στο «Ποντίκι, το οποίο, λόγω της δημοσιογραφικής απεργίας, κυκλοφορεί εκτάκτως αύριο Τρίτη.

Απλώς ας υπενθυμίσουμε ότι ο βασικότερος λόγος για τον οποίο οι Έλληνες κυρίως πιέζονται σ' αυτή τη διαπραγμάτευση είναι ότι το «κούρεμα» αφορά πρωτίστως τις ελληνικές τράπεζες, τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία, τους ελληνικούς μισθούς και συντάξεις, τα δικαιώματα των Ελλήνων πάνω στη χώρα τους. Αν οι Έλληνες κάνουν μόκο, οι υπόλοιποι μια χαρά θα τα βρουν...].

Και το ζητούμενο κέρδος μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν η Ελλάδα βρίσκεται όχι μόνο σε λανθάνουσα κατάσταση, αλλά και σε καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας – κατά προτίμηση εντός του ευρώ, αλλά, όταν όλα θα έχουν τελειώσει με την αναδιάρθρωση, θα αρκεί να είναι το χρέος στο ευρώ και όχι απαραιτήτως η Ελλάδα. Και μην εκπλαγείτε – τότε και μόνον τότε – αν οι σημερινοί θιασώτες του ευρώ κρίνουν ότι είναι προτιμότερο να βρεθούμε... εκτός!

Για την περίπτωση αυτή σημειώνει ο πολιτικός αναλυτής Σταύρος Λυγερός στην Καθημερινή:

«Με την υπαγωγή του χρέους στο βρετανικό δίκαιο, βασίμως πιθανολογούμε ότι το χρέος θα παραμείνει σε ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι θα διπλασιαστεί λόγω της αναπόφευκτης υποτίμησης της νέας δραχμής. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση Παπαδήμου θα έχει καταφέρει στην ολιγόμηνη θητεία της να ολοκληρώσει το καταστροφικό έργο της κυβέρνησης Παπανδρέου, καθιστώντας την Ελλάδα έρμαιο των δανειστών της για πολλά - πολλά χρόνια».

Μήπως θυμάστε, παρεμπιπτόντως, τι έλεγε το πρωτοσέλιδο του «Ποντικιού» πριν από έναν μήνα, στις 22.12.2011; Τίτλος: «Χρεοκοπία με σφραγίδα Παπαδήμου». Υπότιτλοι: «Την ετοίμασε ο Γιώργος, την υπογράφει ο... Λουκάς – Η Ελλάδα δένεται με τοκογλυφικούς όρους για δεκαετίες». Αυτό γράφεται τώρα και στην «Καθημερινή».

Και κάτι τελευταίο: Η αναδιάρθρωση του χρέους είναι απαραίτητος και απαράβατος όρος για να έρθει το επόμενο δάνειο της τρόικας. Ποιος κόβει το χέρι του ότι αυτό το δάνειο θα έλθει; Ή ότι θα έλθει από... ολόκληρη την τρόικα υπό τη σημερινή της σύνθεση; Θα επανέλθουμε – πριν σκάσει μύτη ο κύριος Τσαρλς Νταλάρα, ο οποίος εκπροσωπεί τις δανείστριες τράπεζες.

ΥΓ.: Ο πίνακας που κοσμεί το κείμενο αυτό λέγεται The Remorse of Orestes («Οι τύψεις του Ορέστη» ή «Ο Ορέστης καταδιωκόμενος από τις Ερινύες» - 1862) του William Frederic Bouguereau (1825-1905). Οι Ερινύες καταδιώκουν τον Ορέστη που μόλις έχει μαχαιρώσει τη μητέρα του Κλυταιμνήστρα. Με την ελπίδα ότι οι σημερινοί θύτες της κοινής μας μητέρας Ελλάδας θα νιώσουν τη δέουσα ενοχή πριν τη σκοτώσουν – ως... αμαρτωλή και διεφθαρμένη!

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...