Της Ζέζας Ζήκου


Η ελληνική εμπειρία –μέχρι σήμερα– μοιάζει με «ριπλέι» του δράματος της Αργεντινής. Και η Ελλάδα έπασχε ιστορικά από δημοσιονομικά προβλήματα και υψηλό πληθωρισμό, προβλήματα που «λύθηκαν» υποτίθεται με την είσοδό της στην ΟΝΕ το 2001 (όλως τυχαίως, την ίδια στιγμή που η Αργεντινή ετοιμαζόταν να χρεοκοπήσει). Η πρώτη της δεκαετία εντός ΟΝΕ χαρακτηρίστηκε, όπως είχε συμβεί και με την Αργεντινή μετά τη σύνδεσή της με το δολάριο, από ταχύτατη οικονομική ανάπτυξη, χάρη κυρίως στην είσοδο άφθονων, φθηνών πιστώσεων από έξω. Εκείνη όμως την πρώτη δεκαετία η Ελλάδα έχασε μεγάλο μέρος της ανταγωνιστικότητάς της έναντι της Γερμανίας, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που η Αργεντινή έχασε την ανταγωνιστικότητά της έναντι της Βραζιλίας.

Η Aργεντινή από το 1991 είχε προσδέσει το πέσο με το αμερικανικό δολάριο, στην ισοτιμία ένα δολάριο προς ένα πέσο. Ωστόσο, ενώ επέτυχε να συντρίψει το τέρας του πληθωρισμού (το 1991 ο πληθωρισμός είχε εκτοξευθεί στο ολέθριο ύψος του 5.000%), έπεσε θύμα του ισχυρού δολαρίου (και κατά συνέπεια του υπερτιμημένου πέσο) που έπληξε βάναυσα τις εξαγωγές της, κυρίως προς τη Bραζιλία, που είχε υποτιμήσει το νόμισμά της το 1999.

Οπως η Αργεντινή επλήγη από τις επιπτώσεις της πιστωτικής κρίσης των αναδυόμενων αγορών, το 1997-98, η Ελλάδα πλήττεται από τις επιπτώσεις της κρίσης του 2008. Οπως και η Αργεντινή, έτσι και η Ελλάδα σήμερα δεν θεωρείται αξιόπιστη από τους διεθνείς επενδυτές. Και ο σκεπτικισμός αυτός μοιάζει δικαιολογημένος, καθώς οι δείκτες εξυπηρέτησης του χρέους μοιάζουν χειρότεροι για την Ελλάδα από ό,τι ήταν για την Αργεντινή. Το δημόσιο έλλειμμα της Ελλάδας, όπως και το έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου, ήταν τριπλάσια από αυτά της Αργεντινής, ενώ το συσσωρευμένο χρέος της Ελλάδας υπερδιπλάσιο.

Το πρώτο «πακέτο σωτηρίας» για την Ελλάδα απέτυχε εξίσου παταγωδώς με εκείνο της Αργεντινής. Ενώ η Ελλάδα έλαβε πολύ μεγαλύτερη ξένη οικονομική βοήθεια από ό,τι η Αργεντινή – αφού και τα δύο «πακέτα» μαζί ξεπερνούν το 100% του ΑΕΠ της. Tο ΔNT για να συμμορφώσει τότε τη διεφθαρμένη Aργεντινή ανέστειλε τις δόσεις των δανείων βοήθειας και την οδήγησε στην κόλαση. Αραγε, θα τολμήσουν να διακόψουν τις δόσεις στην Ελλάδα; Η Αργεντινή, αδυνατώντας τον Δεκέμβριο του 2001 να εξυπηρετήσει ληξιπρόθεσμο εξωτερικό χρέος ύψους σχεδόν 100 δισ. δολαρίων, προχώρησε σε στάση πληρωμών. Αλλά αποπλήρωσε όλο της το επίσημο κρατικό χρέος. Αν πραγματικά οι Ευρωπαίοι θέλουν να επιλύσουν το εφιαλτικό ελληνικό πρόβλημα με ρεαλιστικό, βιώσιμο και οριστικό τρόπο, θα πρέπει να αποδεχθούν τη θέση του ΔΝΤ για γενναίο «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν τόσο η ΕΚΤ όσο και οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης.

Ομως, ακόμη και σήμερα, η Αργεντινή αντιμετωπίζει κίνδυνο νέας χρεοκοπίας εξαιτίας της προχθεσινής απόφασης αμερικανικού δικαστηρίου, που της επιβάλλει να πληρώσει 1,3 δισ. δολάρια σε hedge funds που είχαν αρνηθεί το «κούρεμα» των ομολόγων της μετά την άρνηση πληρωμών το 2001. Η χώρα θα πρέπει να καταβάλει τα κεφάλαια αυτά τον Δεκέμβριο, όταν θα πληρώσει κανονικά και τους ομολογιούχους που είχαν αποδεχθεί την αναδιάρθρωση του χρέους της. Οι Financial Times δικαίως αναρωτιούνται αν αυτό είναι «Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας χρεοκοπίας», παραφράζοντας τον τίτλο του γνωστού μυθιστορήματος του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Ο Καρλ Μαρξ έγραψε πως η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα. Στην περίπτωση της Ελλάδας, ίσως αποδειχθεί πως η αργεντίνικη τραγωδία θα επαναληφθεί, αλλά σε μεγέθυνση.