Κάτω, εργάτες στη μεγαλειώδη διαμαρτυρία του 2009 κατά των τότε κυβερνητικών μέτρων. Τώρα, το μνημόνιο θα τους βγάλει ξανά στους δρόμους...
Πώς να μη σαλέψεις ύστερα απ' αυτήν τη μεταμόρφωση από φτωχό σε νεόπλουτο και μετά σε νεόπτωχο, σε μια χώρα όπου τα οικονομικά προβλήματα έχουν αυξήσει κατά 70% τον κίνδυνο αυτοκτονιών, ιδίως στους νέους, και όπου οι αυτοκτονίες έχουν ξεπεράσει τους θανάτους από τροχαία;

Αυτή η χώρα -που έζησε στο ρυθμό επαναστάσεων, ηρώων, λιμών και μετανάστευσης- τύλιξε τη μελαγχολία της σε μπαλάντες και ποίηση και αντέταξε στις δυστυχίες πνεύμα και φλεγματικό χιούμορ. Από τον Γέιτς και τον Ουάιλντ ώς τους Σουίφτ, Σο, Τζόις ή Μπέκετ, μια αφρόκρεμα διανοητών κάνει τέχνη με ιστορίες για ξεπεσμένους, πολιτικάντηδες, τυχοδιώκτες, μέθυσους, παραστρατημένες γυναίκες, ανθρώπους συμβιβασμένους σε αδιέξοδα κενά, απελπισία, πίκρα και ανεκπλήρωτα όνειρα. Είναι αυτοί που σήμερα αναβιώνουν στους δρόμους ενός Δουβλίνου που χάνει τη ζωντάνια και τις μικρές του απολαύσεις.

Και ίσως δεν υπάρχει κανένας καλύτερος δείκτης αυτής της απώλειας από την κατανάλωση αλκοόλ, στην οποία οι Ιρλανδοί υπήρξαν πρωταθλητές της Ε.Ε. Ο Λέοπολντ Μπλουμ, ήρωας του «Οδυσσέα» του Τζόις, έλεγε ότι ήταν απίθανο να διασχίσεις κάποιο στενό του Δουβλίνου χωρίς να συναντήσεις ένα μπαρ. Σήμερα, ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι πολύ πιθανό, διότι η ακρίβεια μείωσε την κατανάλωση αλκοόλ κατά 8,9% σε σχέση με πέρυσι και 1.500 παμπ έχουν κλείσει (αφήνοντας άνεργα 15.000 άτομα το τελευταίο 18μηνο) - μικρό μόνο τμήμα των χρεοκοπημένων επιχειρήσεων, που αυξήθηκαν κατά 81% σε σχέση με πέρυσι.

Σαν να ζει σε άλλη πραγματικότητα, η πόλη συνεχίζει να διαφημίζει την πολεοδομική της αναγέννηση, με το εντυπωσιακό της Aviva Stadium (αξίας 400 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 190 έδωσε η κυβέρνηση), τα νέα πολυτελή ξενοδοχεία σαν το Gibson στο Point Village, την τελευταία φάση της πολυδάπανης ανάπλασης των Docklands στο παλιό λιμάνι, που πλαισιώνεται από συνεδριακό κέντρο, το Θέατρο της Μεγάλης Διώρυγας, εμπορικά καταστήματα και την (πανομοιότυπη με άλλες και αξίας 60 εκατ. ευρώ - εξαπλάσια από το αρχικό της κόστος) γέφυρα του Καλατράβα στη μνήμη του Μπέκετ, που θεωρείται σύμβολο του νέου Δουβλίνου. Ενός Δουβλίνου που ξαφνικά πάλιωσε και επέστρεψε στα παλιά δεινά.

«Για τη γενιά μου, η εξουσία της Καθολικής Εκκλησίας δεν σημαίνει σχεδόν τίποτα στην καθημερινότητά μας. Αλλες εξουσίες και άλλη θρησκεία, αυτή του χρήματος, πήραν τη θέση της. Και αυτό είχε ηθικές επιπτώσεις: στη διάρκεια της οικονομικής άνθησης ο πλούσιος δεν ήταν κάποιος πιο τυχερός, αλλά κάποιος καλύτερος» λέει η Τέινα Φρεντς, που με το πρώτο της μυθιστόρημα «In the Woods» κέρδισε ένα Εντγκαρ (το Νόμπελ του «μαύρου» μυθιστορήματος). Γι' αυτό και οι «εγκληματίες» της δεν είναι οι συνήθεις ύποπτοι διεστραμμένοι παιδεραστές παπάδες ή οι μέθυσοι βίαιοι πατεράδες, αλλά πολιτικοί και κατασκευαστές, θυμίζοντάς μας ότι «Σε 15 χρόνια ζήσαμε ριζικές αλλαγές. Αν κάποιος έχει ζήσει στη μιζέρια και ξαφνικά του πέσει το ΛΟΤΤΟ, αλλά συνεχίζει να διατηρεί το φόβο μήπως πεινάσει, δεν θα μπορέσει να ζήσει υγιώς τον πλούτο. Εκτός από τη φιλαργυρία, άλλο βίτσιο που πάλλεται στην καρδιά της ιρλανδικής κοινωνίας είναι μια πολύ περίεργη σχέση με την εξουσία. Είμαστε μια πρώην αποικία: τείνουμε να πειθαρχούμε στην εξουσία και να αναζητούμε τρόπους να αποφύγουμε τους κανόνες της».

Τώρα που νέα λιτότητα και περικοπές τούς περιμένουν, είναι άγνωστο πώς θα επιχειρήσουν να αποφύγουν τους κανόνες του μνημονίου που έρχεται αυτοί οι πολίτες που νιώθουν διπλά λαβωμένοι από το γεγονός ότι πλέ- ον είναι εκείνοι και όχι οι Ελληνες οι χειρότεροι μαθητές της Ε.Ε. Ναι, η κυβέρνηση Κάουεν και του Fianna Fail, που αδιάλειπτα σχεδόν κυβερνά τη χώρα επί δεκαετίες και ευθύνεται για την κρίση, αναγκάστηκε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, αλλά πριν θα επιδιώξει να ψηφιστεί ο νέος προϋπολογισμός της λιτότητας και το μνημόνιο με Ε.Ε. και ΔΝΤ.

Την ίδια μέρα που η κυβέρνηση προσέφευγε στο μηχανισμό στήριξης Ε.Ε. - ΔΝΤ, κάποιες εργατικές ενώσεις προειδοποιούσαν: «Είμαστε στα πρόθυρα μιας σοβαρής κοινωνικής αναταραχής, τέτοιας που δεν έχουμε δει εδώ και δεκαετίες», καλώντας άλλα συνδικάτα να συμφωνήσουν σε γενική απεργία. Αλλά τον περασμένο Ιούνιο, με τη συμφωνία του Croke Park, η Διάσκεψη των Ιρλανδικών Συνδικάτων συνομολόγησε 4ετή παύση απεργιών και συναίνεσε σε περικοπές μισθών και στην απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας, θεωρώντας ότι «αυτή η θυσία είναι απαραίτητη για να βγει η χώρα από την οικονομική θύελλα».

Λες και τα δεινά και οι αδικίες της ύφεσης έγιναν συστατικό κομμάτι της εθνικής ιρλανδικής ταυτότητας εδώ και δύο χρόνια και μόνο λίγη οργή και πολλή παραίτηση σημαδεύουν την αντίδραση των Ιρλανδών ώς τα τώρα, με μία μεγαλειώδη διαδήλωση πέρυσι και άλλη μία φέτος τον Μάιο στο Δουβλίνο. Οργή για την απώλεια της κυριαρχίας που φέρνει η υπαγωγή στο μηχανισμό στήριξης και για τους πολιτικούς που οδήγησαν στην εθνική τραγωδία, αλλά και αυτό το νοσηρό αίσθημα ενοχής, μετέωρο ανάμεσα σε μαζοχισμό και αυτομα- στίγωση, χαρακτηριστικό μιας καθολικής κοινωνίας, γράφει ο Ντέβιν Ο' Ντιούερ των «Αϊρις Τάιμς»: «Οπως αποδεχτήκαμε τις ακρότητες στη διάρκεια της οικονομικής άνθησης, έτσι προσαρμοστήκαμε και στο νέο μας στάτους των φτωχών, χωρίς να κάνουμε τίποτ' άλλο εκτός από το να λυπόμαστε συλλογικά. Κοιτάξτε πώς αντιδράσαμε στο ρόλο μας του παγκόσμιου εκπροσώπου της λιτότητας. Τα κόλπα όσων προκάλεσαν τη στεγαστική φούσκα θα οδηγούσαν κανονικά σε εξεγέρσεις, πόσω μάλλον όταν συνοδεύονται από τεράστιες ενέσεις δημόσιων χρημάτων στους θεσμούς που τη χρηματοδότησαν. Αλλά εμείς παραμείναμε φλεγματικοί και λες και παρηγοριόμαστε κάθε φορά που μας συγχαίρουν γιατί υφιστάμεθα στωικά τη λιτότητα. Οταν βλέπουμε τους Ελληνες να εξεγείρονται και τους Ισπανούς να διαδηλώνουν, μετανιώνουμε που δεν τους μιμούμαστε ή μήπως τους κατηγορούμε γιατί δεν παίρνουν σοφά το φάρμακό τους;»

Ο κύριος Ντάφι, πρώην ταμίας σε ιδιωτική τράπεζα, έλεγε στους «Δουβλινέζους» ότι καμιά κοινωνική επανάσταση δεν είναι αρκετή για να συγκλονίσει το Δουβλίνο πριν περάσουν αιώνες. Εχει περάσει μόνο ένας από τότε που ο Τζόις έγραψε αυτές τις γραμμές, και οι Ιρλανδοί μοιάζουν να ζουν περιμένοντας τον Γκοντό ως υπερφυσικό από μηχανής θεό, σε μια «τραγικωμωδία» δύο πράξεων, όπως θα έλεγε κι ο Μπέκετ.


------------------------------------------------------------------------------------



Διαβάστε

..............1.............

Τζέιμς Τζόις, «Οι Δουβλινέζοι», μτφρ. Μαντώ Αραβαντινού, εκδ. Ηριδανός

Ενα καταραμένο βιβλίο για εγκλωβισμένους ανθρώπους σε μια εγκλωβισμένη χώρα, που κανείς δεν ήθελε να εκδώσει στην Ιρλανδία (εκδόθηκε τελικά στο Λονδίνο). Οπως άλλωστε και το μνημειώδες «Οδυσσέας» (μετ. Σωκράτης Καψάσκης, εκδ. Κέδρος), το οποίο απαγορεύτηκε ως άσεμνο στις ΗΠΑ, που παρουσιάζει -μέσα από τη διήγηση μιας ημέρας της ζωής του ήρωα- και μια ιστορία της ζωής στο Δουβλίνο.

..............2..............

Φρανκ ΜακΚορτ, «Οι στάχτες της Αντζελα», μτφρ. Αλ. Καλοφωλιάς, εκδ. Λιβάνης

Γεννημένος στο Μπρούκλιν από ιρλανδούς μετανάστες και μεγαλωμένος στις φτωχογειτονιές του Λίμερικ της Ιρλανδίας, ο ΜακΚορτ επέζησε για να αφηγηθεί τα χρονικά της φτώχειας, της αδιαφορίας και της σκληρότητας απέναντι σε μια ολόκληρη γενιά. Το βιβλίο μετέφερε στο σινεμά ο Αλαν Πάρκερ.

Δείτε

..............1..............

«In America», σκην. Τζιμ Σέρινταν

Ο σκηνοθέτης της βραβευμένης ταινίας «Το αριστερό μου πόδι» αφηγείται την οδύσσεια μιας οικογένειας Ιρλανδών που, μετά το θάνατο του γιου τους, μεταναστεύουν με τις κόρες τους στη Νέα Υόρκη, νοικιάζουν ένα άθλιο διαμέρισμα και προσπαθούν να ορθοποδήσουν.

«Το κορίτσι "ταξιδιώτης"», σκην. Πέρι Ογκντεν

Η ζωή ενός δεκάχρονου κοριτσιού, βίαιου κατά καιρούς και εξαιρετικά ευαίσθητου, που ζει με τη μητέρα και τα πολλά αδέλφια της σε ένα τροχόσπιτο στα περίχωρα του Δουβλίνου.

enet