Ο ανατραπείς πρόεδρος της Τυνησίας Zine El Abidine Ben Ali, που χθες αναγκάστηκε από τις δραματικές εξελίξεις να εγκαταλείψει τη χώρα μαζί με την οικογένεια του, βρίσκεται ήδη στη Σαουδική Αραβία, η κυβέρνηση της οποίας με ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα, εξηγεί πως η φιλοξενία του Ben Ali, βασίστηκε «στην εκτίμηση των εξαιρετικών συνθηκών που επικρατούν στη Τυνησία».

Λίγο νωρίτερα, είχαν κυκλοφορήσει διάφορες φήμες πως ο πρόεδρος κατευθύνονταν προς τη Μάλτα, τη Λιβύη, ή ακόμη και τη Γαλλία. Τελικά, όπως εξακριβώθηκε, το αεροσκάφος του όντως κατευθύνονταν προς το Παρίσι, όμως ο Γάλλος πρόεδρος Nicolas Sarkozy αποφάσισε τελικά να μη τον δεχτεί στη χώρα του.

Όλα ξεκίνησαν πριν από ένα περίπου μήνα, όταν η δημόσια αυτοκτονία ενός απελπισμένου πολίτη οδήγησε την από χρόνια οργισμένη κοινωνία της Τυνησίας σε μια δυναμική έκρηξη. Από τότε, οι διαμαρτυρίες και οι ταραχές αυξάνονταν καθημερινά.

Η αρχική αγανάκτηση για την ανεργία γρήγορα μετεξελίχτηκε σε λαϊκό κίνημα που απαιτούσε την άμεση απομάκρυνση του προέδρου Ben Ali, την καταπολέμηση της διαφθοράς, και τη λογοδοσία των αρχών ασφαλείας για χρόνιες παραβιάσεις των ανθρωπίνων, και όχι μόνο, δικαιωμάτων.

Οι ΗΠΑ και η Γαλλία ήταν ανέκαθεν «ερωτευμένες» με τον Ben Ali. Τις είχε εντυπωσιάσει η εκ μέρους του δίωξη των ισλαμιστών, ενώ η οικονομική του πολιτική θεωρούνταν ως το ιδανικό μοντέλο για τη Βόρειο Αφρική. Ο ίδιος έκανε τα πάντα προκειμένου να θεωρείται πιστός τους σύμμαχος. Για αυτό και η Ουάσιγκτον έκανε τα στραβά μάτια στις καταχρήσεις του καθεστώτος του αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ακόμη και όταν στη διάρκεια των πρόσφατων ταραχών, δολοφονούνταν νέοι άνθρωποι στους δρόμους, οι Γαλλία και Αμερική σιώπησαν, στηρίζοντας έτσι τον πρόεδρο.

Η γαλλική εφημερίδα Le Monde ξέσπασε εναντίον του Sarkozy, αλλά και της ΕΕ, για αυτή τη σιωπή απέναντι σε μια τραγωδία. Όταν μάλιστα ξεκίνησαν οι βίαιες αναταραχές, ο Ben Ali, ως κλασικός δικτάτορας, έριξε το φταίξιμο στους «τρομοκράτες». Στη πραγματικότητα όμως, μόνο αυτός έφταιγε. Παρόλα αυτά, η τακτική του δεν έφερε επιθυμητά αποτελέσματα, και οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν. Ο πρόεδρος αποφάσισε τότε να «απολύσει» τους υπουργούς και τους συνεργάτες του, ζητώντας συγγνώμη από τον λαό, που δεν άκουσε τα προβλήματά του, και υποσχόμενος περισσότερες ελευθερίες και δικαιώματα.

Ο εν λόγω ηγέτης όμως, που ανέλαβε την εξουσία μέσω συνταγματικού πραξικοπήματος το 1987, είναι γνωστός για μια πληθώρα δεσμεύσεων και υποσχέσεων του, που όμως ποτέ δεν τήρησε.

Το κλειδί στη Τυνησία είναι ο στρατός της. Το 1987 κατάφερε να ανατρέψει τον σχεδόν παρανοϊκό πρόεδρο Bourguiba, που οι πολιτικές του κόντεψαν να οδηγήσουν τη χώρα σε πολιτική και οικονομική κρίση. Σήμερα, και εν μέσω λαϊκής οργής, επιχείρησε και κατάφερε να απομακρύνει έναν πρόεδρο που το όνομα του έγινε συνώνυμο την διαφθοράς, της οικονομικής ανισότητας, και της πολιτικής καταπίεσης.

Το βασικό ερώτημα τώρα, είναι αν η προσωρινή κυβέρνηση θα μπορέσει να οδηγήσει τη χώρα μέσω απαραίτητων μεταρρυθμίσεων προς μια δημοκρατική κοινωνία, με ελεύθερες εκλογές, και ελεύθερο τύπο, ή απλά θα παίξει το ρόλο του αναχώματος μέχρι που οι στρατός και οι καθεστωτικές ελίτ μπορέσουν να τερματίσουν τις διαμαρτυρίες και να επανέλθουν στην εξουσία.

Οι ενδείξεις είναι ανάμικτες. Ο τεχνοκράτης οικονομολόγος πρωθυπουργός Mohammed Ghannouchi που ανέλαβε προς το παρόν τη προεδρία, χαρακτήρισε την αποχώρηση του Ben Ali, ως προσωρινή. Ο ίδιος είναι ο κύριος αρχιτέκτονας της οικονομικής πολιτικής που οδήγησε τον λαό της Τυνησίας σε επαναστατική απόγνωση. Βρίσκεται στο στενό πυρήνα του κύκλου του Ben Ali, σχεδόν από την αρχή. Και παρά την όποια ακεραιότητά του, δεν είναι τίποτα άλλο παρά ο άνθρωπος του πρώην προέδρου. Ο Ghannouchi ανέλαβε τη προσωρινή ηγεσία της Τυνησίας, μέχρι να γίνουν εκλογές, και όπως ισχυρίστηκε η κίνησή του αυτή είναι σύννομη, και βασίζεται στο άρθρο 56 του Συντάγματος της χώρας. Παρόλα αυτά, οι διάφοροι αναλυτές θεωρούν πως η ηγεσία της χώρας θα πρέπει να περιέλθει στον πρόεδρο της Βουλής, και πως η ανάληψη της προεδρίας από τον Ghannouchi είναι πράξη αντισυνταγματική.

Παρά τη ρητορική του περί συνταγματικότητας και δημοκρατίας, ο Ghannouchi ανέλαβε την εξουσία σε «κατάσταση πολιορκίας», στηριζόμενος από τις ένοπλες δυνάμεις και τις δυνάμεις ασφαλείας. Η αντιπολίτευση είναι αδύναμη, διασκορπισμένη, διαιρεμένη, και συμβιβασμένη από τα πολλά χρόνια αναγκαστικής υποταγής στο καθεστώς. Χωρίς κάποιες σοβαρές πολιτικές μεταρρυθμίσεις, είναι πολύ δύσκολο για τη χώρα να οδηγηθεί σε ένα πραγματικά νέο είδος διακυβέρνησης. Άλλωστε, ακόμη και μετά τη φυγή του Ben Ali, οι διαδηλωτές συνεχίζουν να πολιορκούν κρατικά κτίρια, τόσο στη Τύνιδα όσο και αλλού. Μάλιστα σημειώνονται πολλές λεηλασίες καταστημάτων, ενώ πολλοί επιμένουν πως σε αυτές συμμετέχουν ακόμη και αστυνομικοί!

Μια λύση για ένα ομαλό μέλλον, είναι ο σχηματισμός μιας εθνικής κυβέρνησης συνεργασίας, που να περιλαμβάνει τα διάφορα νόμιμα κόμματα, και ίσως και κάποια άλλα τα οποία όμως ο στρατός δεν θα θεωρεί πως απειλούν τη σταθερότητα της χώρας ή τις σχέσεις της με την ΕΕ και την Αμερική.

Μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο; Μάλλον όχι. Αν όμως θέλουν να πάνε προς μια δημοκρατική κοινωνία, οι Τυνήσιοι πολιτικοί παράγοντες θα πρέπει να δείξουν από σήμερα κιόλας πως θα υπάρξουν ριζικές αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, στο εκλογικό σύστημα, στα πολιτικά δικαιώματα, στην ελευθερία του τύπου, κλπ. και όλα αυτά πολύ πριν τις οποιεσδήποτε εκλογές.

Μια άμεση παύση της ισχύουσας «κατάστασης πολιορκίας» και του στρατιωτικού νόμου, καθώς και η δραστηριοποίηση της επιτροπής που συστάθηκε για να ελέγξει καταγγελίες για διαφθορά, θα είναι μια καλή ένδειξη πως αυτή τη φορά θα τηρηθούν οι υποσχέσεις για δημοκρατία, και πως η εθνική συμφιλίωση θα επέλθει επιτέλους, και πως ο στρατός δεν θα πέσει για μια ακόμη φορά στη παγίδα της υποστήριξης ενός απολυταρχικού καθεστώτος.

S.A. (BBC, Al Jazeera, Reuters)

antinews

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...