Επιστροφή στο κράτος-έθνος!
του Ντιρκ Σίμερ
Η ένωση της Ευρώπης θα μπορούσε να είναι ό,τι καλύτερο συνέβη στην ήπειρο μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αλλά χρειάστηκε να περάσουμε από την ολοκληρωτική καταστροφή πριν τα επιθετικά κράτη της δύσης πάψουν να τσακώνονται μεταξύ τους. Μόλις το 1945 οι Ευρωπαίοι σταμάτησαν να αναζητούν τη σωτηρία τους στον εθνικισμό. Η ευρωπαϊκή ιδέα ήταν απλή: ενοποιώντας σταδιακά τις εθνικές οικονομίες θα καταργούσαμε κάθε κίνητρο για διακρατικές αντιπαραθέσεις, αλλά και κάθε δυνατότητα για αυτές. Ποιος αλήθεια θα κήρυσσε πόλεμο εναντίον της ίδιας του της οικονομίας;
Το όνειρο αυτό είναι σήμερα πραγματικότητα. Από διοικητική και νομική άποψη, η ευρωπαϊκή ήπειρος έγινε ο πιο πετυχημένος οικονομικός χώρος του πλανήτη. Απουσιάζουν οι εσωτερικές εντάσεις, η μαζική φτώχεια, η δικτατορία.
Και τώρα τι; Τώρα η Ευρώπη έφαγε τα ψωμιά της!
Η οικονομική πολιτική μιας ολιγάριθμης συμμορίας τραπεζιτών
Η συνταγή της ευρωπαϊκής ενοποίησης καταρρέει και μετατρέπεται σε οικονομική λεία για μια ολιγάριθμη συμμορία τραπεζιτών και οικονομολόγων, που δίνουν ρεσιτάλ πρόσκαιρων λύσεων ανάγκης. Για την ΕΕ η μετανάστευση δεν είναι παρά ορδές απελπισμένων που παίζουν «ρώσικη ρουλέτα» μέσα σε σαπιοκάραβα προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο. Αντί για την απελευθέρωση της Μέσης Ανατολής, κάθε ευρωπαϊκή χώρα προτιμά να παίζει τα δικά της αποικιακά παιχνίδια. Η Ευρώπη κάνει τα «στραβά μάτια» στην καταπίεση στην περιοχή.
Οι Ιταλοί παραγωγοί λαχανικών μαθαίνουν στην καμπούρα τους τι θα πει «ενιαία αγορά»: όταν εμφανίζεται στο Αμβούργο ένα θανατηφόρο βακτηρίο, δεν μπορούν πια να εξάγουν τα προϊόντα τους στη Ρωσία. Στα σύνορα με τη Γερμανία, η Γαλλία συνεχίζει να στήνει πυρηνικούς σταθμούς, την ώρα που οι Γερμανοί προκρίνουν τις ανεμογεννήτριες. Εντός του χώρου Σένγκεν, οι Δανοί αναγείρουν τα προκατασκευασμένα που θα στεγάσουν τους νέους τους τελωνειακούς, αφού αποφάσισαν πια πως για όλα τα δεινά φταίνε οι ξένοι. Και ποιος μπορεί να εξηγήσει σε έναν Σλοβάκο εργάτη πως καλά θα κάνει να ξεχάσει τη συνταξιοδότησή του γιατί διάφοροι απατεώνες Έλληνες αποφάσισαν να παίρνουν σύνταξη από τα 53 τους;
Πρέπει πράγματι να μας εκπλήσσει που ο πιο ξεκάθαρος αντιευρωπαϊσμός παίρνει τούτη την ώρα σχεδόν το 20% των ψήφων; Το εντυπωσιακό είναι μάλλον πόσο λίγοι είναι εκείνοι που επιθυμούν να τελειώνουμε μια ώρα νωρίτερα με αυτό το φιάσκο. Γιατί αν η Ευρώπη συνεχίζει να έχει οπαδούς, το οφείλει αποκλειστικά στο παρελθόν της.
Οι εντελώς ξεχασμένοι πολίτες
Η ΕΕ, με τις όλο και πιο πολυάριθμες οδηγίες της, που ανεπαίσθητα δένουν όλα τα κράτη-μέλη της, μας ήρθε από την πίσω πόρτα: στην αρχή, μετά τον πόλεμο, δε γινόταν λόγος παρά για σίδηρο και χάλυβα. Μετά, για την παραγωγή άνθρακα. Ακολούθησε η ηλεκτροπαραγωγή, η γεωργία. Οι τελωνειακοί δασμοί. Η δικαιοσύνη. Οι συνοριακοί έλεγχοι. Το νόμισμα. Σήμερα πια, αφορά τα πάντα. Χωρίς ποτέ να έχει ζητηθεί ούτε μια φορά η γνώμη των πολιτών!
Δεν είναι τυχαίο που ο Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ (Hans Magnus Enzensberger) θεωρεί πλέον την Ευρώπη, αυτό το «ήπιο τέρας των Βρυξελλών» ως τον υπ' αριθμό ένα εχθρό μας. Χωρίς να παραβλέπει τα πολιτισμικά επιτεύγματα της ΕΕ, ο Εντσενσμπέργκερ θεωρεί τις Βρυξέλλες (το γραφειοκρατικό της επίκεντρο) ως μια κακόβουλη απειλή που με την συγκεντρωτική του παραφροσύνη κινδυνεύει να μετατρέψει ολόκληρη την ήπειρο σε «σωφρονιστικό ίδρυμα».
Ως εκπρόσωπος της πρώτης γενιάς Ευρωπαίων που έζησε όλη της τη ζωή εν ειρήνη, λες κι απολαμβάνει να αμφισβητεί άμεσα το ταμπού της ΕΕ. Τον κάνει αυτό σύμμαχο των Γκέερτ Βίλντερς (Geert Wilders), Καζίνσκι (Kaczynski), Λε Πεν (Le Pen) και «tutti quanti»; Ασφαλώς όχι! Αυτός ο «λαϊκισμός της δεξιάς» για τον οποίο τόσος λόγος γίνεται στα μίντια, δεν είναι παρά μια συγκεχυμένη ξενόφοβη ιδεολογία, που στηρίζεται σε μία και μόνη βάση: τον εθνικισμό. Από τη στιγμή που η νέα τάξη πραγμάτων δεν λειτουργεί, ενστικτωδώς μεγάλες μάζες εκλογέων στρέφονται προς την παλαιά.
Αλλά ιδού που βρίσκεται το πραγματικό πρόβλημα: σύμφωνα με τη διατύπωση του Εντσενσμπέργκερ, η Ευρώπη είναι ένα «μεταδημοκρατικό» φαινόμενο. Στα περισσότερα κράτη-μέλη, το ευρωπαϊκό πρόταγμα θεωρήθηκε ως η μόνη λύση, έστω κι αν ούτε η ίδρυση της «ευρωπαϊκής οικονομικής κοινότητας», ούτε οι συμφωνίες του Σένγκεν, ούτε η ίδρυση του ευρώ δεν τέθηκαν ποτέ στη βάσανο της λαϊκής ψήφου. Ο πλούτος θα παραγόταν αυτομάτως χάρη στο «άνοιγμα των αγορών» και τα «κοινοτικά κονδύλια». Η πεποίθηση αυτή ήταν τόσο βαθιά ριζωμένη, που ακόμα και τόσο περήφανα έθνη σαν τους Ούγγρους και τους Πολωνούς δέχθηκαν αδιαμαρτύρητα να παραδώσουν την άρτι αποκτηθείσα εθνική τους κυριαρχία στις Βρυξέλλες!
Ο πολύπλοκος μηχανισμός των Βρυξελλών πρέπει να σταματήσει
Αλλά όσο καλές κι αν ήταν οι προθέσεις των πολιτικών, αυτό το πράγμα δε θα μπορούσε ποτέ να είχε λειτουργήσει, γιατί του έλειπε κάτι θεμελιακό: δεν υπάρχει ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Η ΕΕ επιβεβαιώνει πως για να υπάρξει δημοκρατία, πρέπει να υπάρχει κοινός πολιτικός χώρος.
Τα μέλη του «ευρωπαϊκού κοινοβουλίου» (ΕΚ) όμως, που έτσι κι αλλιώς είναι μάλλον διακοσμητικά, εκλέγονται από εθνικές εκλογές. Η πληροφόρηση, τα πρόσωπα, οι παραδόσεις και οι τρόποι διεξαγωγής της πολιτικής αντιπαράθεσης εξακολουθούν να είναι απολύτως εθνικά. Αυτός είναι ο λόγος που όσον αφορά την Ευρώπη, οι πολιτικές πλειοψηφίες της δεξιάς και της αριστεράς βρίσκονται σε ένταση με τα κατεστημένα κόμματά τους. Πολύ απλά, οι διεθνείς πολύγλωσσες και με ισχυρούς δεσμούς αλληλεγγύης ελίτ, δεν μπορούν να ακολουθήσουν την κοινή γνώμη των κρατών τους.
Το συμπέρασμα είναι πως η Ευρώπη χρειάζεται να περιοριστεί σε ότι μπορούν να κατανοήσουν και να αξιολογήσουν με την ψήφο τους οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι. Η Ευρώπη δεν μπορεί να ταυτίζεται με αυτήν την αρένα των λόμπι που έχουν καταντήσει οι Βρυξέλλες, όπου αποφασίζεται το 80% των νόμων μας. Η Ευρώπη δεν μπορεί παρά να είναι η Ευρώπη των δημοκρατιών της.
Ο μόνος τρόπος να βοηθήσουμε την Ευρώπη σήμερα, είναι να σπάσουμε τον υπερβολικά περίπλοκο μηχανισμό των Βρυξελλών. Να αποκατασταθεί ο δημοκρατικός χαρακτήρας όλων των μηχανισμών λήψης των αποφάσεων, που σημαίνει να ξαναγίνουν εθνικοί, περιφερειακοί και τοπικοί. Να ξεχαστεί αμέσως κάθε σκέψη για περαιτέρω διεύρυνση. Όσο για το ευρώ, αυτό είναι έτσι κι αλλιώς καταδικασμένο.
Εξάλλου, υπάρχει ήδη το παράδειγμα ενός κράτους που μοιάζει να έχει ξεπεράσει οριστικά την εθνική του φάση και να έχει απορροφηθεί εντελώς από την ΕΕ. Πρόκειται φυσικά, κι αυτό μόνο τυχαίο δεν είναι, για το πλέον «ευρωπαϊκό» από όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ: το Βέλγιο, η δημοκρατία του οποίου βούλιαξε στα βατλόνερα των εθνοτικών του συμφερόντων. Συνεχίζονται να οργανώνονται εκλογές, αλλά πλέον δεν υπάρχει κυβέρνηση· οι δημόσιοι υπάλληλοι εξακολουθούν να φέρνουν εις πέρας τις τρέχουσες υποθέσεις υπό την αιγίδα της ΕΕ, και μάλιστα χωρίς μεγάλη αναστάτωση. Αλλά πράγματα σαν τη «λαϊκή κυριαρχία« ή την «πολιτική», δε σημαίνουν πια πολλά πράγματα.
Αν δεν επιθυμούμε να ακολουθήσουμε την ίδια μοίρα, η Ευρώπη δεν έχει άλλη επιλογή από το να επιστρέψει στο έθνος-κράτος -και στη δημοκρατία.
Ο Dirk Schümer είναι δημοσιογράφος
Ο Dirk Schümer είναι δημοσιογράφος
STEVENIKO
Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...
