Γιατί η ευρωπαϊκή κρίση επιστρέφει
Δεν είναι ένα και
μοναδικό το γεγονός που ρίχνει όλους τους βασικούς χρηματιστηριακούς
δείκτες, από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Λονδίνο και τη Φραγκφούρτη. Ούτε
είναι ένα και μοναδικό το γεγονός που βγάζει ξανά στο σεργιάνι τους
‘εκδικητές’ των αγορών ομολόγων με αποτέλεσμα τα σπρεντ του ευρωπαϊκού
Νότου να παίρνουν ξανά την ανηφόρα. Είναι μια ολόκληρη σειρά από
αρνητικές ειδήσεις για τις αγορές που οδηγούν σε πτώση της εμπιστοσύνης.
Ας δούμε τι έγινε τις τελευταίες μέρες:
• Το νέο
πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ύψους 40 δις δολαρίων μηνιαίως που ανακοίνωσε ο
πρόεδρος της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας Μπεν Μπερνάνκι είναι μια
θετική και γενναία κίνηση, ωστόσο είναι απίθανο να δημιουργήσει νέες
θέσεις εργασίας ή να στηρίξει την ανάπτυξη και μάλλον διακινδυνεύει να
προκαλέσει μια νέα φούσκα στις αγορές και να πλήξει την αξιοπιστία της
κεντρικής τράπεζας. Αυτό είπε ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της
Φιλαδέλφειας Τσαρλς Πλόσερ που αποτελεί μεν γνωστό γεράκι της
νομισματικής ορθοδοξίας αλλά δυστυχώς ο Μπερνάνκι δεν βρήκε κάποιο
επιχείρημα να του απαντήσει και τέτοια σχόλια από το εσωτερικό της FED μετράνε.
• Η Ευρωπαϊκή
Κεντρική Τράπεζα αρνήθηκε κάθε συζήτηση για συμμετοχή της στην
αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους με το επιχείρημα ότι αυτό είναι μια μη
νόμιμη χρηματοδότηση της Αθήνας. Αυτό προκύπτει πλέον ρητά από τις
δηλώσεις του μέλους του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ Γιοργκ Άσμουνσεν
στην γερμανική εφημερίδα ‘Ντι Βελτ’. Υπάρχει όμως σοβαρό πρόβλημα με το
ελληνικό χρέος που δεν είναι βιώσιμο και με το Διεθνές Νομισματικό
Ταμείο που εκ του καταστατικού κωλύεται να συνεχίσει να χρηματοδοτεί την
Ελλάδα και πιέζει για αναδιάρθρωση.
• Ο πρόεδρος της
γερμανικής κεντρικής τράπεζας Γιενς Βάιντμαν δήλωσε ξανά σε συνέντευξή
του που δημοσιεύτηκε σε ελβετική εφημερίδα ότι κάποια κράτη του ευρώ
είχαν κόστος δανεισμού άνω του 7% και στο παρελθόν, επομένως κι αν δε
μειωθεί τώρα το κόστος δανεισμού τους δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου,
ούτε του ευρώ. Αυτό όμως στην πραγματικότητα δεν ισχύει. Είναι αλήθεια
ότι τα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας είχαν επιτόκιο δανεισμού περί το
7% όταν είχαν το δικό τους νόμισμα, όμως ταυτόχρονα είχαν πληθωρισμό
περί το 3%-4%, άρα ο αριθμός που δίνει ο Βάιντμαν αφορά το ονομαστικό
και όχι το πραγματικό κόστος δανεισμού τους που ήταν προ ευρώ περί το
3%. Κι επειδή κανείς δεν πιστεύει ότι ο πρόεδρος της Bundesbank δεν
γνωρίζει τη διαφορά μεταξύ ονομαστικού και πραγματικού κόστους
δανεισμού, είναι βαρύ να βλέπουμε τον Γερμανό κεντρικό τραπεζίτη να
συνεχίζει με διαστρεβλώσεις και ψέματα την προπαγάνδα κατά του
ευρωπαϊκού Νότου στο δρόμο που χάραξαν τα λαϊκά γερμανικά φύλλα τύπου
Μπιλντ.
• Η ισπανική
αστυνομία χρησιμοποίησε πλαστικές σφαίρες κατά των διαδηλωτών στις
συγκρούσεις της Τρίτης με 20 και πλέον τραυματίες. Οι συγκρούσεις
ακολούθησαν τη μεγάλη διαδήλωση έξω από το κοινοβούλιο της Μαδρίτης με
συμμετοχή δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων που ζητούσαν από το Ραχόι να
παραιτηθεί. Και σαν να μην έχει αρκετά προβλήματα η Ισπανία, ο ηγέτης
της Καταλονίας Άρτουρ Μας ανακοίνωσε ότι η Βαρκελώνη θα πάει σε πρόωρες
εκλογές στις 25 Νοεμβρίου σε μια προσπάθεια να ενισχύσει το αίτημά της
για μεγαλύτερη οικονομική αυτονομία. Η Βαρκελώνη που χρειάστηκε διάσωση
από την κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης τα έχει βάλει με το ισπανικό
κράτος επειδή την υποχρεώνει να δίνει στο κέντρο μεγαλύτερο ποσοστό των
φόρων που εισπράττει από ό,τι οι άλλες αυτόνομες ισπανικές περιφέρειες.
Εν τω μεταξύ παραμένει σε εκκρεμότητα το ζήτημα της ισπανικής διάσωσης.
Χτες ο Μαριάνο Ραχόι, σε συνέντευξή του προς την εφημερίδα Wall Street Journal, ερωτώμενος
αν η κυβέρνησή του θα ζητήσει διάσωση από την Ευρωπαϊκή Ένωση,
απάντησε: ‘Επί του παρόντος δεν μπορώ να σας πω, πρέπει να δούμε αν οι
όροι είναι λογικοί’.
• Οι Υπουργοί
Οικονομικών της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Φιλανδίας ετοιμάζονται
να τινάξουν στον αέρα τη συμφωνία της 29ης Ιουνίου διακυβεύοντας τις
ελπίδες ότι οι μηχανισμοί διάσωσης της Ευρωζώνης θα χαλαρώσουν σύντομα
το δανειακό βάρος της Ισπανίας, της Κύπρου και όποιων άλλων χωρών
αντιμετωπίζουν σοβαρή τραπεζική κρίση. Οι τρεις υπουργοί του συνασπισμού
των κρατών πιστωτών δήλωσαν την Τρίτη ότι υπεύθυνες για τα προβλήματα
του τραπεζικού συστήματος που προκλήθηκαν από την κακή πιστωτική
πολιτική πρέπει να συνεχίσουν να θεωρούνται οι εθνικές κυβερνήσεις μέχρι
τη στιγμή που θα αναλάβει την εποπτεία του ευρωπαϊκού τραπεζικού
συστήματος η ΕΚΤ. Αυτό όμως σημαίνει ότι το κόστος της διάσωσης των
ισπανικών τραπεζών θα επιβαρύνει τελικά την Ισπανία αυξάνοντας σε σημείο
επικίνδυνο το δημόσιο χρέος της.
• Οι Πορτογάλοι
που μέχρι στιγμής θεωρούνταν τα καλά παιδιά της τρόικας αντιδρούν όλο
και πιο δυναμικά. Παρά την υποχώρηση του πρωθυπουργού Π. Κοέλιο στο θέμα
της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων, οι διαδηλώσεις
ενάντια στη λιτότητα συνεχίζονται και είναι αμφίβολο αν η κοινωνική
ειρήνη των 16 πρώτων μηνών του πορτογαλικού μνημονίου μπορεί να
συνεχιστεί. Από κοντά και η χτεσινή διαδήλωση στην Αθήνα των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ
άνοιξε τον κύκλο των διαμαρτυριών για το νέο πακέτο μειώσεων μισθών και
αυξήσεων φόρων ύψους 13.5 δις ευρώ που ετοιμάζει η τρικομματική ελληνική
κυβέρνηση.
• Οι αποδόσεις
του ισπανικού 10ετούς, που μειώνονταν αργά αλλά σταθερά από τα τέλη
Ιουλίου όπου ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι δεσμεύτηκε ότι θα κάνει
ότι χρειαστεί για να σώσει το ευρώ, άρχισαν να παίρνουν ξανά την ανηφόρα
και χτες ξεπέρασαν το ψυχολογικό όριο του 6%, χαρακτηριστικό σημάδι των
πιέσεων στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας.
Αν προσθέσουμε
σε όλα αυτά και την σοβαρή πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στη
Γαλλία το Σεπτέμβριο καθώς και την μειωμένη ζήτηση στη χτεσινή
δημοπρασία των γερμανικών ομολόγων, είναι σαφές ότι η κρίση της
Ευρωζώνης επιστρέφει.