Τω όντι ήταν εξόχως αναμορφωτικό το να θεώνται οι θαλασσοδαρμένοι πώς διαφωνούν οι καπεταναίοι. Ισως τόσο εποικοδομητικό όσο το να παρατηρούν οι αλυσοδεμένοι πώς αυτοδεσμεύονται οι ελεύθεροι. Ή τόσο διδακτικό όσο το να κοιτούν οι πληγωμένοι πώς κωλυσιεργούν οι αλώβητοι. Ωστόσο κανείς δεν θα άντεχε μια συνέχεια των «παραστάσεων».
Διότι οι προηγούμενες μέρες πολιτικής εξαθλίωσης μόνο με «παράσταση», ίσως την πλέον αποκαλυπτική μέχρι τούδε, θα μπορούσε να παραλληλιστεί, που επιβεβαιώνει την πλήρη αποκοπή των δύο μεγάλων κομμάτων από την κοινωνία. Τη βαθιά αδυναμία τους να βγουν από τα κομματικά στεγανά. Τη μέχρις εσχάτων πολιτική μυωπία τους.
Σχεδόν σύρθηκαν στη λύση, στο παρά πέντε. Αφήνοντας πίσω τους έναν αγώνα δρόμου όχι για να διακονήσουν κάποια υψηλή υπόθεση, αλλά για να παραμείνουν όσο γίνεται περισσότερο σε θέση κυριαρχίας, να εξέλθουν από την πολιτική κρίση με το μεγαλύτερο δυνατό κομματικό όφελος. Συγκεντρωτικά, προσωποπαγή, προσωπολατρικά κόμματα (η εξουσία τιμάριο μιας ομάδας ή μιας οικογένειας), με γραφειοκρατικούς μηχανισμούς, παρασιτικούς υπαλλήλους, παρατρεχάμενους, που μεταχειρίζονται το κράτος ως προσωπικό φέουδο και χρησιμοποιούν την περιουσία του Δημοσίου για την προσκόλλησή τους στην εξουσία.
Η νέα πολιτική τάξη, σε μια ιδιαιτέρως οδυνηρή και δύσκολη για τον ελληνικό λαό περίοδο, σηματοδοτεί την είσοδο σε μια νέα φάση για τα πολιτικά μας πράγματα. Τι πιθανότητες υπάρχουν, στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας, το σύστημα να εξαναγκαστεί σε αυτοκάθαρση, τα κόμματα να μετασχηματιστούν σε κοινωνικές οργανώσεις που θα κάνουν τις επιλογές των πολιτών πράξη και θα αγωνίζονται για κοινά συμφέροντα; Μικρότατες. Εχουμε φτάσει σε ένα σημείο από το οποίο είναι δύσκολο να γυρίσουμε πίσω. Πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι.
Κι όταν πλέον η υπόθεση «αυτοδυναμία» θα έχει χαθεί, δεν θα έχει σημασία ποια κόμματα θα συμμαχήσουν και θα κυβερνήσουν, αφού θα έχει διαμορφωθεί ένα μάλλον ισοπεδωμένο ιδεολογικά σύστημα (κόμματα χωρίς δεξιό ή αριστερό περιεχόμενο, αφού οι μεν, οι δεξιοί, χάνουν τη συντηρητική τους πεποίθηση στην παράδοση, οι δε αριστεροί την αταλάντευτη στόχευσή τους στο μέλλον), στηριγμένο σε πρόσκαιρες ισορροπίες... Ο κόσμος, εντούτοις, είναι ώριμος για αλλαγή. Η εμπιστοσύνη των ανθρώπων στη δημοκρατία παραμένει ισχυρή (όπως δείχνουν έρευνες σε διαφορετικές περιοχές του πλανήτη). Εκείνο απέναντι στο οποίο δυσπιστούν είναι οι δημοκρατικοί θεσμοί και οι δημοκρατικές κυβερνήσεις – οι δημοκράτες ηγέτες, που δεν βλέπουν ίσα τους πολίτες. Ανισοι πολίτες λόγω άνισης κατανομής χρήματος, με αποτέλεσμα τις άνισες δυνάμεις επηρεασμού των πολιτικών αποφάσεων. Η παρακμή των πολιτικών κομμάτων, η φθορά της συνείδησης των πολιτών συνδέονται με τον ρόλο του χρήματος στην πολιτική ζωή.
Είναι σαρωτική η δύναμη της παρακμής. Ομως δεν είναι αήττητη. Τουλάχιστον δεν είναι περισσότερο ισχυρή από εκείνη της προόδου. Η απόγνωση είναι ένα ρεύμα στο οποίο πρέπει κανείς να εναντιώνεται. Το καλό παραμένει πάντα μια σοβαρή πιθανότητα.