Του Σταύρου Χριστακόπουλου


Η τρόικα έφυγε κι άφησε πίσω της πολιτικά... συντρίμμια. Για την ακρίβεια άφησε μια συγκυβέρνηση σε απελπισία, αδύναμη να δικαιολογήσει όχι τόσο το ύψος του πακέτου - σοκ – το οποίο βρίσκεται ήδη στα 13,5 δισ. ευρώ –, καθώς το μέγεθος αυτό ήταν αναμενόμενο, αλλά το γεγονός ότι το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του αφορά μισθούς και συντάξεις. Και είναι αδύναμη κυρίως επειδή προεκλογικά έλεγε ψέματα μιλώντας για επαναδιαπραγμάτευση, απαγκίστρωση κ.λπ.

Προφανώς δεν χρειαζόταν ούτε πριν από τις εκλογές να είσαι μάγος για να ξέρεις ότι τίποτε απ’ όλα αυτά δεν ήταν ρεαλιστικό ή αληθές. Η μόνη εφικτή επαναδιαπραγμάτευση θα ήταν, όπως επαναλαμβάνουμε από την περασμένη άνοιξη, την περίοδο της πρώτης αναδιάρθρωσης χρέους (PSI Plus), το... επόμενο «κούρεμα».

Αυτό ακριβώς βρίσκεται τώρα πάνω στο τραπέζι. Η επιμήκυνση και όλα τα άλλα χαριτωμένα είναι απλώς ψηφίδες στο παζλ της επόμενης ελεγχόμενης χρεοκοπίας. Η οποία μάλιστα είναι άγνωστο ακόμη ποια ακριβώς μορφή θα λάβει, παρά τα σενάρια που βλέπουμε καθημερινά. Στην πραγματικότητα άλλωστε τα όποια σενάρια δεν είναι τίποτε άλλο από διαρροές που αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση διαφορετικών σχεδίων.

Όσο στην Ελλάδα οι κυβερνητικοί συνεταίροι προσπαθούν να αποφύγουν το πολιτικό κόστος για τις προδιαγεγραμμένες επιλογές τους, οι εταίροι, οι δανειστές, τα λαμόγια της κερδοσκοπίας και οι λοιποί εντιμότατοι φίλοι και διασώστες μας προσπαθούν, με τη σειρά τους, να αποφύγουν όσο γίνεται μεγαλύτερο μερίδιο από το κόστος του επόμενου «κουρέματος».
Έτσι τα μέτωπα είναι πάλι αυτά που πάντοτε γνωρίζαμε: η Γερμανία και η ευρωζώνη από τη μια πλευρά και το ΔΝΤ από την άλλη. Και στη μέση οι πολιτικοί κολοσσοί που διαχειρίζονται τη μοίρα της Ελλάδας, οι οποίοι, ό,τι και αν συμβεί εν τέλει, θα πάρουν τον (πολιτικό) μουντζούρη, αν και, ίσως, όχι όλοι στον ίδιο βαθμό.

Εξαντλείται η «πελατεία»

Θεωρητικά, το επόμενο «κούρεμα» θα μειώσει το χρέος. Επιπλέον θα επιβαρύνει τους επίσημους πιστωτές (οι οποίοι είναι η ευρωζώνη και το ΔΝΤ), αν και σε άγνωστη ακόμη αναλογία. Πιθανότατα επίσης θα μπορεί να «πουληθεί» και πολιτικά - εκλογικά, ειδικά στην περίπτωση που υπάρξει διαγραφή του πρώτου δανείου της τρόικας, όπως ήδη γράφεται.

Σε αυτή την περίπτωση κάποιοι εκτιμούν ότι ο Σαμαράς θα πάει αμέσως σε εκλογές, ώστε να κάνει «κάβα» το προσωρινό κέρδος και να γίνει ο μοναδικός πραγματικός πόλος στο «μνημονιακό» μπλοκ και να μην έχει την τύχη του αλήστου μνήμης... Γιωργάκη.
Σε ποιους όμως θα «πουληθεί», έστω προσωρινά, έστω «επικοινωνιακά», αυτό το νέο πακέτο «μείωσης του χρέους»;

Προφανώς σε όσους – και είναι πολλοί, παρά τη σαρωτική κρίση – ακόμη, για διάφορους λόγους, αντέχουν και, συνεπώς, ελπίζουν. Σε όσους δηλαδή απέχουν από την εξαθλίωση, παρότι ίσως να τους χτυπά ήδη την πόρτα, και, παράλληλα, ευελπιστούν ότι η συμμορία των δανειστών και των ιθυνόντων της ευρωζώνης δεν θα μας εγκαταλείψει στη μοίρα μας – μια «μοίρα» που συμβολοποιείται διά του ευρώ, ανεξαρτήτως του λοιπού κόστους.

Μόνο που το επόμενο «κούρεμα» δεν θα είναι το τέλος της καταστροφής – ούτε η απαρχή μιας ανάκαμψης. Τα ήδη σωρευμένα κοινωνικά ερείπια, τα οποία και θα αυξηθούν και θα είναι σχεδόν αδύνατον να αναταχθούν για την επόμενη δεκαετία, θα συνεχίσουν για πολλά χρόνια να προκαλούν κοινωνικές και πολιτικές παρενέργειες, οι οποίες πιθανότατα θα βρίσκονται εκτός ελέγχου.

Κι αν μέχρι τώρα η αντίδραση της μεγάλης πλειονότητας υπήρξε κατά κύριο λόγο αμυντική, εσωστρεφής και αυτοκαταστροφική, τίποτε δεν προδικάζει ότι συντόμως, υπό το βάρος της ανέχειας και της πείνας ευρύτατων στρωμάτων του πληθυσμού, δεν θα έχουμε κοινωνική και πολιτική έκρηξη – όχι κατ’ ανάγκην σαν αυτή που συνήθως περιγράφουν οι προσκολλημένοι στο κρατικό και τραπεζικό χρήμα κινδυνολόγοι των συμβεβλημένων με την τρόικα ΜΜΕ.

Επίσης δεν είναι βέβαιο ότι θα έχουμε μια έκρηξη με στοιχειωδώς πολιτικά χαρακτηριστικά, όπως συνέβη με την εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ στο 27%. Ήδη η «προαγωγή» μιας ολιγάριθμης ομάδας εγκληματιών σε μετρήσιμο - απειλητικό εκλογικό μέγεθος με διευρυνόμενη εκλογική επιρροή είναι ενδεικτική του κινδύνου.

Επίσης ενδεικτική του ίδιου κινδύνου είναι η ευθεία και απροκάλυπτη απόπειρα έμμεσης – και ενίοτε άμεσης – ταύτισης της αξιωματικής αντιπολίτευσης και άλλων κομμάτων με την εγκληματική παραφυάδα του παρακράτους.

Ο στόχος είναι εξαιρετικά απλός και διαυγής: Ακριβώς επειδή η εκλογική πελατεία που μπορεί να πειστεί από το παραμύθι περί «σωτηρίας» διαρκώς συρρικνώνεται, οι δυνατότητες συντήρησης και μακροημέρευσης του καταρρέοντος συστήματος εξουσίας μειώνονται δραματικά.

● Αν ο – πραγματικός ή επικοινωνιακός – αντίπαλός τους είναι το χάος, σε οποιαδήποτε μορφή του, θα συντηρηθούν για άγνωστο διάστημα στον αφρό.

● Αν όμως η αμφισβήτηση των πεπραγμένων τους και των προϊσταμένων τους μετασχηματιστεί σε πολιτική επιλογή απόρριψής τους και ανάδειξης ενός εναλλακτικού σχεδίου εθνικής – και όχι μόνο οικονομικής – ανασυγκρότησης, τότε η συντριβή τους θα είναι βέβαιη.

Μόνο που αυτό το τελευταίο δεν εξαρτάται μόνο από τη διάθεση του ελληνικού λαού αλλά και από την ικανότητα όσων διεκδικούν να διαμορφώσουν και να προτείνουν αυτό το σχέδιο. Ιδού η Ρόδος λοιπόν...