«Ένας καρχαρίας πρέπει να κινείται συνεχώς προς τα εμπρός αλλιώς πεθαίνει. Και νομίζω ότι αυτό που έχουμε στα χέρια μας είναι ένας νεκρός καρχαρίας». Η περιγραφή του Woody Allen για την αποτυχία στη σχέση του με την Annie Hall είναι τόσο εύστοχη όταν εφαρμόζεται στη ζώνη του ευρώ. Οι εντάσεις εντός της ζώνης σταθεροποιούνται καθώς μπαίνουμε σε μια εβδομάδα κατά την οποία η Ιταλία, το Βέλγιο, η Ισπανία και η Γαλλία σχεδιάζουν να αξιοποιήσουν τις αγορές για κάποια € 17 δισ. ($ 22 δισ.) σε νέα δάνεια και, όπως λέει η Goldman Sachs, η ευρωπαϊκή οικονομία ολισθαίνει σε ύφεση.

Μια χρεωκοπημένη Ελλάδα, μια υποβαθμισμένη Πορτογαλία κάνει υπόμνημα με την Αγκόλα για εισερχόμενες επενδύσεις, μια Ισπανία σε ανεργία, αντιμέτωπη με κάποια επιτόκια που έχουν διπλασιαστεί τον τελευταίο μήνα και μια Ιρλανδία σε επανάκαμψη που έχει ήδη πέσει στους ρουφιάνους των ομολόγων. Η Ιταλία χωρίς ανάπτυξη είναι μια μάχη οπισθοφυλακής, που αντιμετωπίζει μη βιώσιμα επιτόκια, παρά την αστρική φήμη του νεοδιορισθέντος τεχνοκράτη πρωθυπουργού, κ. Mario Monti. Το δημόσιο χρέος του Βελγίου, που είναι πλέον ίσο με το ΑΕΠ του, έχει υποβαθμιστεί, εν μέρει λόγω της αδυναμίας της ΕΕ να σχηματίσει μια νέα κυβέρνηση. Στη Γαλλία, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών βρίσκεται σε πτώση, και είναι πιθανότατα η επόμενη. Μερικά γερμανικά IOUs δεν πωλήθηκαν, και οι τιμές των ομολόγων είναι σε ολίσθηση. Καμία χώρα ή εταιρεία της ευρωζώνης δε μπορεί πλέον να αποφύγει τις συνέπειες του διαρθρωτικού ελαττώματος στην αρχιτεκτονική της ευρωζώνης.

Ούτε οι χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ το μπορούν. Η Μεγάλη Βρετανία, με υψηλά ελλείμματα, αυξανόμενη δανειοληψία, και ένα σχέδιο μείωσης του ελλείμματος που απλά δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει, διατηρεί την triple-A βαθμολογία της, διότι έχει το δικό της νόμισμα και οι εταιρείες αξιολόγησης εξετάζουν όλο και περισσότερο τη διακυβέρνηση, όταν αποφασίζουν εάν θα προχωρήσουν σε υποβάθμιση. Η Βρετανία θεωρείται διακυβερνήσιμη, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει μετά την απεργία της Τετάρτης των δημοσίων υπαλλήλων που θα παραλύσει τη χώρα.

Η αποτυχία της υπερ-επιτροπής να βρει μερικές ασήμαντες μειώσεις του ελλείμματος σημαίνει ότι η Αμερική μπορεί επίσης να γλιστρήσει στην κατηγορία ακυβερνησίας. Και το διοικητικό συμβούλιο της Federal Reserve επιβάλλει νέα τεστ αντοχής για να διαπιστωθεί αν κορυφαίες τράπεζες μπορούν να αντέξουν ένα κύμα κρατικού χρέους και τραπεζικών πτωχεύσεων στην Ευρώπη.

Ο βραβευμένος με βραβείο Pulitzer αρθρογράφος Τσαρλς Krauthammer δεν είναι ο μόνος που υποστηρίζει ότι η ευρωζώνη ασθενεί, εκτός αν θεραπευτεί, επίσης μπορεί να μετατρέψει την αργή ανάπτυξη στις ΗΠΑ σε ύφεση, και να εναντιωθεί σε κάθε ευκαιρία που ο Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει για να αποφύγει την  αναγκαστική επιστροφή στο Σικάγο το 2013. Για το λόγο αυτό ο κ. Ομπάμα θα κάνει περισσότερα από ό,τι η τωρινή Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ με το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας, όταν φτάνει στην Ουάσιγκτον το βράδυ της Δευτέρας. Αυτός και ο υπουργός Οικονομικών Tim Geithner ελπίζω να την πείσουν να σταματήσει τη σήψη. Εάν αυτή είναι έτοιμη να λάβει συμβουλές από την ομάδα που έχει οδηγήσει τα αμερικανικά ελλείμματα και το χρέος σε τέτοια επίπεδα ώστε το χρέος του έθνους τους να έχει υποβαθμιστεί, η Γερμανία είναι αβέβαιο ότι θα παραμείνει στο τριπλό Α.

Ένα πράγμα είναι βέβαιο: Το ευρώ δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς σημαντικές αλλαγές στη δομή διακυβέρνησης της ζώνης του ευρώ. Η πρώτη συνταγή για αυτό που στενοχωρεί τη ζώνη ήταν η «λιτότητα», αλλά που έχει παράγει υφέσεις και πτώσεις κυβερνήσεων. Στη συνέχεια, ήρθε η Ευρωπαϊκή Διευκόλυνση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά αποδεικνύεται να είναι πολύ αδύναμη για να σταματήσει την κτηνωδία των ρουφιάνων των ομολόγων, μέσα στη ζώνη του ευρώ, και ούτως ή άλλως στηρίζεται εν μέρει στη μειωμένη ικανότητα της Γαλλίας να ενταχθεί στη Γερμανία ως εγγυητής, διατηρώντας το τριπλό-Α της πιστωτικής αξιολόγησης.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που λειτουργεί εντός των νομικών ορίων που επιβάλλονται από τις συνθήκες που διέπουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρέχει μεγαλύτερη ρευστότητα στις τράπεζες και λίγη ανακούφιση στο μέτωπο των επιτοκίων για κρατικούς δανειολήπτες, αλλά δεν μπορεί να κάνει πολλά για να αποτρέψει τους αφερέγγυους από το να εξαναγκαστούν σε στάση πληρωμών.

Η κ. Μέρκελ, η τελευταία σιδηρά καγκελάριος της Γερμανίας, έχει εναντιωθεί σε οποιοδήποτε μέτρο θα μπορούσε να φράξει το δρόμο που πρόκειται να καταπιεί το ευρώ.

Είναι ενάντια στο να επιτραπεί στην ΕΚΤ να γίνει ο δανειστής έσχατης ανάγκης, γνωστός και ως εκτυπωτής του χρήματος. Αρνείται να μοιραστεί τον ισολογισμό της με προβληματικές χώρες, επιτρέποντας την έκδοση ευρω-ομολόγων, μέχρι να προχωρήσουν σε μεταρρύθμιση, ακόμη και αν αυτές οι μεταρρυθμίσεις δεν μπορούν να υλοποιηθούν εγκαίρως ώστε να αποτρέψουν τη χρεοκοπία που θα συμπαρασύρει πολλές υπό-κεφαλαιοποιημένες ευρωπαϊκές τράπεζες, κάνουν ταχυδακτυλουργικά τώρα απεγνωσμένα στα βιβλία τους για να φουσκώσουν τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας.

Αυτές οι τράπεζες έχουν ήδη υποφέρει από την αδυναμία να αντλήσουν κεφάλαια καθώς οι Αμερικανοί και άλλοι δανειστές αποσύρουν τα χρήματά τους έξω, αφήνοντας τις τράπεζες της Ευρώπης να εξαρτώνται από την ΕΚΤ για τις βραχυπρόθεσμες ταμειακές τους ανάγκες. Αν έρθει μία πιστωτική κρίση, μπορεί η ύφεση να είναι μακριά;

Οι κυνικοί λένε ότι όλα αυτά ταιριάζουν στην κ. Μέρκελ. Οι δανειστές που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον κίνδυνο βάζουν τα χρήματά τους σε ασφαλέστερα ομόλογα, διατηρώντας τα γερμανικά επιτόκια χαμηλά, και εξοικονομώντας στη Γερμανία € 20 δισεκατομμύρια μεταξύ 2009 και 2011, με επιπλέον € 20 δισεκατομμύρια ακόμα, σύμφωνα με ένα ερευνητικό ινστιτούτο στις Βρυξέλλες. Τα προβλήματα της Ελλάδας και άλλων κρατούν το ευρώ χαμηλότερα από ό, τι θα ήταν διαφορετικά, τροφοδοτώντας τη μηχανή εξαγωγών της Γερμανίας. Και οι Γερμανοί ψηφοφόροι εγκρίνουν εγκάρδια την επιμονή της κας Μέρκελ στη διδασκαλία της στις υπερβολικά χρεωμένες χώρες για τις αρετές της γερμανικής σύνεσης και της σκληρής δουλειάς.

Όποιος και αν είναι ο λόγος —η αντίθεση των ψηφοφόρων για περισσότερες μεταβιβάσεις του πλούτου τους στα νότια παράλια, η επιθυμία να εξαναγκάσουν τους απρόθυμους «σπάταλους» σε μεταρρυθμίσεις, η επιθυμία να αναγκάσουν αρκετές χώρες να παραδώσουν ακόμη περισσότερη κυριαρχία, ή απλώς ιδιοτέλεια— η κ. Μέρκελ κερδίζει το προσωνύμιο της ως «κυρία Όχι». Και θα συνεχίσει να το κάνει μέχρι να έχει πείσει τους συναδέλφους της για την τροποποίηση της συνθήκης της ευρωζώνης για να επιτρέψει στις Βρυξέλλες (βλέπε Βερολίνο) τον έλεγχο των φόρων, των δαπανών και της δημοσιονομικής πολιτικής των μελών της ευρωζώνης.

Οι εργασίες σχετικά με αυτό το τελευταίο κομμάτι της ακόμα ελλιπούς αρχιτεκτονικής της ενωμένης Ευρώπης θα ξεκινήσουν κατά την επόμενη συνεδρίαση των ηγετών της ευρωζώνης στις 9 Δεκεμβρίου.

Κατά τη συνάντηση, ο καρχαρίας, δηλαδή η ζώνη του ευρώ θα συνεχίσει να κινείται προς τα εμπρός. Εκτός αν, φυσικά, πολλά από τα κράτη-μέλη προτιμούν την έξοδο από την ευρωζώνη από το να γίνουν μέρος του τέταρτου Ράιχ.