Κοινή είναι η διαπίστωση στο οικονομικό επιτελείο ότι η ψήφιση των αλλαγών στη φορολογία εισοδήματος έως τις 11 Ιανουαρίου, θα είναι μόνο το πρώτο βήμα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, καθώς θα ακολουθήσει μαραθώνιος διαβουλεύσεων μεταξύ του οικονομικού επιτελείου, της ειδικής Ομάδας εμπειρογνωμόνων που θα συσταθεί από το υπουργείο Οικονομικών αλλά και των τεχνοκρατών της Τρόικας, για το νομοσχέδιο που θα φέρει ανατροπές στους φορολογικούς ελέγχους αλλά και στις ποινικές κυρώσεις για τους φοροφυγάδες.

Ωστόσο, διάχυτη είναι η ανησυχία για την ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα, πώς δηλαδή δεν θα χαθεί ένας ακόμα χρόνος στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής. Με αυτό το δεδομένο, το υπουργείο Οικονομικών αποδέχθηκε τη πραγματικότητα, ότι δηλαδή θα πρέπει να "συμβιώσει" με τις αποδείξεις για τουλάχιστον έναν ακόμα χρόνο- παρά τις ενστάσεις της Τρόικας- χωρίς να είναι δυνατή στη παρούσα φάση η παροχή κινήτρων για τη συλλογή αποδείξεων αλλά μόνο η πρόβλεψη αντικινήτρων για όσους δεν συγκεντρώσουν τον απαιτούμενο αριθμό.

Με βάση τις τελευταίες πληροφορίες, υποχρέωση συλλογής αποδείξεων στο 25% του εισοδήματος δεν θα έχουν μόνο μισθωτοί- συνταξιούχοι με εισόδημα έως 42.000 ευρώ, για να έχουν την έκπτωση φόρου που αποκλιμακώνεται από τις 2.100 στα 100 ευρώ, αλλά και όσοι έχουν εισόδημα πάνω από 42.000 ευρώ παρά το ότι δεν θα έχουν καμία έκπτωση φόρου.

Αντιθέτως οι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν θα υποχρεούνται σε συλλογή αποδείξεων λόγω του ότι δεν έχουν έκπτωση φόρου, κάτι που μπορεί να ανοίξει "τρύπες" στο σύστημα. Αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών τονίζει, πάντως, ότι από τη στιγμή που οι ελεύθεροι επαγγελματίες φορολογούνται από το πρώτο ευρώ, έχουν κίνητρο να συγκεντρώνουν ούτως ή άλλως αποδείξεις, προκειμένου να μειώνουν τα φορολογητέα έσοδα τους.

Εκεί που υπάρχει έντονος προβληματισμός είναι η προβλεπόμενη ποινή φόρου για όσους δεν συγκεντρώνουν τις απαιτούμενες αποδείξεις, που σήμερα είναι 10% επί της διαφοράς. Πληροφορίες αναφέρουν ότι μετά από τις έντονες αντιδράσεις κομμάτων και πολιτών, το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει να παραμείνει στο 10% αντί του 22% που είναι ο πρώτος συντελεστής της νέας κλίμακας και που θα ήταν η ποινή για όσους δεν συγκέντρωναν τις απαιτούμενες αποδείξεις.

Έως ότου καταστεί δυνατόν να λειτουργήσουν αυτοματοποιημένες, ηλεκτρονικές διαδικασίες ελέγχου, το υπουργείο Οικονομικών θα βασιστεί κατ' αρχήν στη συλλογή αποδείξεων, ενώ με την υποβολή ηλεκτρονικών δηλώσεων πόθεν έσχες το 2013 θα δημιουργηθεί το Περιουσιολόγιο. Σε δεύτερη φάση, το 2014, θα υποβληθούν δηλώσεις με τις αποδείξεις του 2013, αλλά επιπλέον θα καταστούν υποχρεωτικές οι συναλλαγές με κάρτα πάνω από κάποιο όριο αξίας, ενώ θα δοθούν κίνητρα χρήσης χρεωστικών και πιστωτικών καρτών και για τις μικρότερες συναλλαγές, όπως η επιστροφή μέρους του ΦΠΑ. Συν τοις άλλοις, θα ξεκινήσει η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το ΚΕΠΥΟ, ενώ θα ξεκινήσουν και οι διασταυρώσεις με βάση το Περιουσιολόγιο.