Υπάρχουν 3 βασικά είδη αϋπνίας:

• Παροδική αϋπνία,που είναι μια προσωρινή διαταραχή του ύπνου και διαρκεί μόλις μερικές νύχτες
• Βραχυπρόθεσμη αϋπνία,που είναι μια προσωρινή δυσκολία στον ύπνο και διαρκεί μερικές εβδομάδες
• Χρόνια αϋπνία, που είναι η έλλειψη ύπνου για μια μεγάλη χρονική περίοδο και μπορεί να έχει επιπτώσεις στην υγεία του ατόμου.

Σύμφωνα με τη δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη, ιατρό παθολόγο, «η αϋπνία είναι πάθηση που χαρακτηρίζεται από έλλειψη επαρκούς ύπνου. Εκδηλώνεται με δυσκολία στο να κοιμηθεί ο ασθενής, με συχνά νυχτερινά ξυπνήματα, με πολύ πρωινό ξύπνημα, ενώ συχνά εμφανίζει φαινόμενα ποιοτικώς ανεπαρκούς ύπνου παρότι μπορεί να κοιμηθεί για πολλές ώρες. Έτσι ο ασθενής εμφανίζει κατά τη διάρκεια της ημέρας υπνηλία ή κόπωση. Μάλιστα, σε περίπτωση που η αϋπνία συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα, όπως αύξηση των καρδιακών παλμών, πονοκέφαλο κλπ, ή όταν δεν είναι παροδική κατάσταση σε ένα οργανισμό, η ιατρική παρακολούθηση κρίνεται απαραίτητη ».

Τα αίτια που προκαλούν την αϋπνία είναι δύσκολο να εντοπισθούν. Τα νευροβιολογικά συστήματα που ρυθμίζουν την ομαλή λειτουργία του κύκλου ύπνου και την καλή ποιότητα του ύπνου, είναι σύνθετα και εξαιρετικά ευαίσθητα σε μία ποικιλία από παράγοντες, όπως ορμόνες, άγχος και οργανικές διαταραχές. «Η αϋπνία μπορεί λοιπόν να πυροδοτείται από μία περιστασιακή απορρύθμιση των συστημάτων αυτών για παράδειγμα στρες, ή από μία πιο μόνιμη απορρύθμιση, όπως από χρόνιο οργανικό νόσημα που δεν έχει εντοπιστεί ή δεν θεραπεύεται σωστά», αναφέρει ατο ΑΠΕ η κα. Μοσχοβάκη και προσθέτει ότι «το άγχος αποτελεί μία από τις αιτίες της αϋπνίας, αλλά συντελεί και στην επιδείνωση της αϋπνίας που προκαλείται από οποιοδήποτε άλλο αίτιο. Η ίδια η αϋπνία προκαλεί επίμονο στρες, με συνέπεια την πυροδότηση φαύλου κύκλου και καταθλιπτικών συμπτωμάτων».

Οργανικά νοσήματα που προκαλούν επίμονες αϋπνίες είναι τα εγκεφαλικά και τα καρδιακά νοσήματα, οι πεπτικές διαταραχές, οι αναπνευστικές νόσοι, οι ορμονικές διαταραχές (ιδιαίτερα κατά την εμμηνόπαυση) και τα νεφρικά και ηπατικά νοσήματα.

Επίσης, η αναστροφή των βιολογικών ρυθμών, όπως εργασία κατά την νύχτα, αλλά και η υπερβολική λήψη καφέ και αλκοόλ είναι συνήθεις παράγοντες που προκαλούν αϋπνία.

Tρόποι αντιμετώπισης:

1. Μη βασανίζετε τον εαυτό σας. Σε περίπτωση που δεν μπορείτε να κοιμηθείτε μετά από 15-20 λεπτά, αφότου ξαπλώσατε, είναι προτιμότερο να σηκωθείτε, να δείτε λίγη τηλεόραση ή να διαβάσετε ένα βιβλίο και μετά από λίγη ώρα να επιστρέψετε στο κρεβάτι σας.

2. Αποφύγετε τη μεσημεριανή σιέστα

3. Φροντίστε να εξασφαλίσετε σωστό περιβάλλον ύπνου στο δωμάτιο, χωρίς φως και θορύβους.

4. Βεβαιωθείτε ότι έχετε καλό στρώμα και αναπαυτικά μαξιλάρια.

5. Αποφύγετε την κατανάλωση καφέ, αλκοόλ και πλούσιων γευμάτων τουλάχιστον 2-3 ώρες πριν από τον ύπνο.

6.Φροντίστε να έχετε σταθερές ώρες που πηγαίνετε για ύπνο και που ξυπνάτε καθημερινά ακόμη και τα Σαββατοκύριακα.

7. Εντάξτε στην καθημερινότητά σας τεχνικές χαλάρωσης.

8 Συμβουλευτείτε το γιατρό σας, αν η αϋπνία επιμένει. Η βοήθεια από έναν ειδικό μπορεί να είναι απαραίτητη, ειδικά αν η αϋπνία συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα.