Επιστολή σε ευρωπαίο ανώνυμο
Καιρό τώρα θέλω να σου μιλήσω. Θέλω να γραπώσω ένα άσπρο πανί σαν σημαία, να τυλιχτώ. Στα χωράφια της Ευρώπης να τρέξω. Να σου φωνάζω από μακριά «Βοήθεια! Είμαι πολιτική κρατούμενη!». Χρόνια ολόκληρα.
Μπορεί πολλά απ΄αυτά που θα σου διηγηθώ να τα περνάς και συ. Σε μικρότερο σίγουρα βαθμό. Έτσι κι αλλιώς όλα τα κάνω εγώ σε μεγαλύτερο βαθμό από σένα. Σιγά το νέο! Εγώ είμαι η ελληνίδα που κερνάει χωρίς ιδιαίτερο λόγο, που παραγγέλνω 100 φαγητά για να υπάρχουνε στο κέντρο του τραπεζιού, όχι για να τα φάμε. Μη το ψάχνεις. Έτσι είμαι εγώ. Έχω δική μου σχέση με τα νούμερα.
Από πού να ξεκινήσω;
Θα σου πω ένα ανέκδοτο. Συναντήθηκαν δυο φίλοι συμπατριώτες του παλιού ανατολικού μπλοκ. Ας πούμε Ρώσοι, Βούλγαροι, Ρουμάνοι, ότι θες. «Τελικά φιλαράκο» λέει ο ένας «ότι μας είπαν για τον κομμουνισμό ήταν όλα ψέματα». Χαμογέλασε ο άλλος και απάντησε «Υπάρχει χειρότερο. Ό,τι μας είπαν για τον καπιταλισμό ήταν όλα αλήθεια». Να κάτι τέτοιο θέλω να σου πω. Δεν θα ξεκινήσω την ιστορία μου από παλιά…Το «παλιά» ορίζεται αλλιώς για μένα και θα έπαιρνε χρόνο. Είμαι Ελληνίδα βλέπεις…
Θα πιάσω την ιστορία από την στιγμή που ψήφισα σοσιαλιστές. Γιατί θέλω αυτά που θα σου πω να τα έχω ζήσει στο πετσί μου. O δικός μας σοσιαλιστής, Ανδρέα Παπανδρέου τον έλεγαν, υπερέβαλλε ίσως περισσότερο από τον δικό σου. Σιγά το νέο! Τάπαμε αυτά! Στην αρχή είχε καλές προθέσεις. Μετά έχασε το μέτρο. Θα σου πω ένα σύνθημά του για να καταλάβεις «Μαζί θα κυβερνήσουμε». Τόπε και τόκανε. Σαν να είχανε ανακαλύψει μια μηχανή χρήματος και κόβανε αβέρτα προσφέροντας τρελές παροχές, βαφτίζοντας ανθρώπους ως δημόσιους υπάλληλους ή ως έχοντες απόλυτη εξάρτηση από το δημόσιο.
Από τότε αναρωτιόμουν. Δεν βλέπουν οι δικοί σου πού δίνουν το χρήμα; Δεν ντρέπονται οι δικοί μου να τo σπαταλάνε έτσι; Aλλά ήταν αρχή. Έλεγα κάποιο σχέδιο υπάρχει. Κάτι ξέρουν καλύτερα.
Ερήμωσε η γη μας σιγά σιγά. Έλεγαν ότι πιο πολύ συμφέρει να εισπράττεις για το τίποτα παρά να καλλιεργείς κάτι. Άλλαζε μέρα τη μέρα η ζωή των ανθρώπων. Τους αποχαύνωνε η ευημερία. Άραγε πέρασε ο δικός σου λαός τέτοια φάση;
Ρωτάς αν συμμετείχα και γω. Όχι ο μαλάκας! Με συγχωρείς και για τη λέξη. Τη λέω συχνά. Μη την παίρνεις ως βρισιά. Είχα, πώς να σου το πω για νάμαι ειλικρινής; Παράλληλη εύνοια; Ναι! Το σπίτι μου για παράδειγμα είχε ξαφνικά αξία όσο ένα σπίτι στο φεγγάρι. Μέχρι εκεί ευνοήθηκα. Αλλά συγχρόνως μου υπέκλεψαν στην κυριολεξία όλες τις παροχές που δικαιούμουν. «Μίζες» στην παραπαιδεία ξευτέλισαν την παιδεία, «Μίζες» στην δικαιοσύνη, «Μίζες» στην υγεία. Όργωσαν οι φαρμακευτικές εταιρείες. Πήγαινε η μίζα σύννεφο.
Τα έχετε και σεις αυτά ή μόνο εμείς; Πάντως οι φαρμακευτικές εταιρείες για παράδειγμα που λάδωναν έλληνες ήταν ξένοι; Μη με ρωτάς αν έκανε η κότα το αβγό ή το αβγό την κότα. Ακόμα δεν έχω καταλήξει. Πάντως η διαφθορά χορεύεται από δύο.
Να μη σου τα πολυλογώ, καταφύγαμε από αντίδραση σε άλλους σωτήρες που έφαγαν κι αυτοί μια χαρά και καταλήξαμε στον Κώστα Σημίτη και στην παρέα του. Τόση φόρα τζούφιας ευημερίας είχαμε πάρει ως λαός, που βάλαμε στόχο και διοργάνωση Ολυμπιάδας…Εκεί να δεις χρήμα από τον ουρανό! Βροχή! Καταιγίδα. Έβγαινες έξω και μάζευες. Οι πολιτικοί πρωτοστατούσαν. Ταμεία κομματικά έκοβαν βόλτες στον αέρα. Μίζες που δυσκολευόσουν να διαβάσεις το νούμερο σιγούρευαν συμφωνίες αμυντικών όπλων και υπηρεσίες εταιρειών.
Μα δεν βλέπει κανείς από το εξωτερικό αναρωτιόμουν. Αλλά μάλλον έτρωγαν και οι δικοί σου και δεν είχαν χρόνο για νοικοκυρέματα. Πρέπει να έφαγε το σύμπαν στο δικό μας τραπέζι! Μόνο εγώ δεν έφαγα αν με ρωτάς. Εγώ σε φιλοξένησα. Ήμουν εθελοντής μαζί με πολλούς συμπατριώτες. Έντιμους ανθρώπους που προσπαθούσαν να διασωθούν από την χαβούζα των διεφθαρμένων. Θυμάσαι πόσο σε είχε εντυπωσιάσει η φιλοξενία μας; Οι ανώνυμοι στην πρόσφεραν πλουσιοπάροχα. Μη σε μπερδεύει η ανηθικότητα της εξουσίας μου. Ξέρεις πόσο δύναμη χρειάζεται ν΄αντισταθείς;
Με την Ολυμπιάδα ριχτήκαμε χειρότερα στον βούρκο του χρήματος. Έβλεπα μερίδα συμπατριωτών μου και δεν το πίστευα. Χόρτασε η βιομηχανία σου εξαγωγές υπερπολυτελών αυτοκινήτων. Στις τσέπες των περισσότερων μια πιστωτική κάρτα. Μία; Δέκα! Τριάντα! Και ψώνιζαν. Δικά σας προϊόντα. Της χώρας σου εννοώ. Δεν μπορεί να έχετε παράπονο. Η χώρα μου έκανε ρεκόρ κατανάλωσης!
Μα να μην βλέπουν τίποτα οι δικοί σου; Να μην υποψιάζονται; Εντύπωση μου έκανε όταν ήρθαν τα δύσκολα, έδειχναν να μην είχαν καταλάβει το παραμικρό. Άραγε η δική σου χώρα πέρασε ποτέ κάτι ανάλογο; Έφτασες να βλέπεις πατριώτες και να μην τους αναγνωρίζεις; Μια φούσκα τεράστια αιωρείται. Τρόμαζα ότι θα σπάσει. Αλλά ποιος ν΄ακούσει τους ανώνυμους.
Το ένοιωσες εσύ ποτέ για τη δική σου χώρα; Πες αλήθεια!
Η Ευρώπη και η εξουσία της έπαιζαν στο έργο «αθώοι και ανυποψίαστοι». Πάντως έβρεχε χρήμα. Σκέψου ότι τρομάξαμε ακόμα και μεις. Αλήθεια στο λέω και να το εκτιμήσεις. Kαι ψηφίσαμε κάποιον στις εκλογές που μας έταξε Κάθαρση! Μη ρωτάς ποιος ήταν αυτός; Εμείς ή Καραμανλή ψηφίζουμε ή Παπανδρέου. Χρόνια! Το έχουν στήσει έτσι το σύστημα.
Γι αυτό ήθελα να τρέξω στα χωράφια σου και να φωνάζω «Είμαι πολιτική κρατούμενη!». Με έπνιγε η διαφθορά σε όλους τους τομείς! Τι να το κάνεις το χρήμα αν δεν μπορείς ν΄αναπνεύσεις; Έτσι ψηφίσαμε μια άλλη παράταξη. Καραμανλής. Κι ήρθαν κι αυτοί να φάνε και να μαγειρέψουν ξανά τα ήδη μαγειρεμένα νούμερα! Όπως το ακούς. Είχε μπει η ρεμούλα στο πετσί των πολιτικών μας. Τους ψηφίζαμε και τους σιχαινόμασταν συγχρόνως! Μας είχαν λοβοτομήσει ανεντιμότητα.
Φαντάσου δεν υπήρχε μισθοδοσία καταγεγραμμένη στις δημόσιες υπηρεσίες. Ούτε γνωρίζαμε τον αριθμό των υπαλλήλων του δημοσίου. Kαι προσλάμβαναν κι άλλους. Τα βλέπαμε. Πώς όμως ν΄αφυπνίσεις ανθρώπους ενώ ρεύονται ευημερία; Πώς να εισακουστούνε «υγιείς» σε κοινωνία αρρώστων που λογάριαζαν τον εαυτό τους υγιή; Πώς να μιλήσουμε για δουλειά και επενδύσεις και υποδομές σταθερές όταν άλλοι εισέπρατταν δισεκατομμύρια χωρίς να κάνουν τίποτα;
Μα να μην λένε μια κουβέντα οι δικοί σου;
Να μη τα πολυλογώ τον διώξαμε κι αυτόν τον πολιτικό. Αγώνας σου λέω! Κι αν του δώσαμε ευκαιρίες. Να φανταστείς τον ξαναψηφίσαμε ενώ καιγόταν η χώρα μας. Σκέψου πόσο γυμνοί ήμασταν από επιλογές πολιτικών! Η πολιτική στη χώρα μου ένα πριβέ club. Δήθεν αλλάζαμε κόμματα. Κόμμα ήταν το πιάτο. Δεν ξέρω αν πέρασες κάτι ανάλογο. Ψέξε με! Αλλά πώς να τα βγάλω πέρα με τη μαφία. Ένα φοβερό σύστημα διαπλοκής και αλληλοεξυπηρέτησης. Λάδωναν με χρήμα όλες τις αντιστάσεις μας. Δεν ξέρω αν με καταλαβαίνεις. Πολλοί νοιώθαμε μόνοι μας. Αλλά θέλω να ξέρεις ότι κάναμε υπεράνθρωπες προσπάθειες να διατηρήσουμε την προσωπική μας ακεραιότητα. Γαμώτο δεν θα το καταγράψει η ιστορία! Τουλάχιστον κατάλαβέ με εσύ!
Οι πατριώτες μου ψήφισαν ξανά Παπανδρέου. Με σύνθημα «Λεφτά υπάρχουν». Αδυνατώ να το αναλύσω. Σύντομα το σκηνικό άλλαξε. Η φούσκα έσπασε. Ντρέπομαι και να σου πω πόσο εγκληματικά καθυστέρησαν ακόμα και να μας μιλήσουν για την επικείμενη καταστροφή. Να πάρουν σωστά μέτρα. Δε έχει νόημα να σου πω πολλά. Διαβάζεις, ακούς, μαθαίνεις, με ψέγεις, με κοροιδεύεις, με περιγελάς.
Έχω μπλέξει! Όλοι κοιτάζουν νούμερα, στατιστικές. Να σου πω τα δικά μου. Ένα χρόνο πριν, 1800 μικτά μετά από 28 χρόνια εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Έγιναν 1400 μικτά λόγω συνθηκών. Και κατέληξαν 1.030 μικτά ή 800 καθαρά. Σε ένα χρόνο φιλαράκο. Καμιά κόκκινη γραμμή για μένα. Κι είμαι τυχερή. Έχω δουλειά! Πολλές φορές λέω ότι αν δεν έρχονταν η κρίση οφείλαμε να την ανακαλύψουμε. Έντιμα στο λέω. Μα να σου πω μια αλήθεια… Ούτε και οι δικοί σου πάνε καλά τα πλοία της Ευρώπης. Ξέρω το θυμό σου. «Οι Έλληνες» λες εσύ και δείχνεις. (Μέχρι να δεις έναν Έλληνα στα μάτια). «Οι δημόσιοι υπάλληλοι» λέω εγώ. (Μέχρι να κοιτάξω έναν δημόσιο υπάλληλο στα μάτια)…Μήπως η πολιτική; Οι πολιτικοί;
Μια ζωή περίμενα τη στιγμή που θα τυλιγόμουν με μια άσπρη σημαία και θα έτρεχα να σου πω τον πόνο μου «Είμαι πολιτική κρατούμενη». Χρόνια! Και συ ίσως ανοιγόσουνα και μου έλεγες τα δικά σου. Δεν γνωρίζω σε πόσα από αυτά που σου εξομολογήθηκα διέκρινες στοιχεία της δικής σου χώρας. Να ξέρεις άσχετα με το τι λένε τα στατιστικά και οι ηγέτες σου. Αγωνίζομαι σκληρά. Επίπονα. Φοβάμαι όλο και πιο πολύ. Τρέμω. Όχι γιατί ξεβολεύομαι. Έχει βγει από την ψυχή μου μια περίεργη δύναμη να σώσω την πατρίδα μου. Να τιμήσω την ιστορία μου. Να δρασκελήσω εμπόδια και τεράστιες δυσκολίες.
Η ζωή μας άλλαξε σε δευτερόλεπτα. Άνω του 20% η ανεργία. Και δεν ξέρω αν έμαθες, οι άρχοντες μας ανακάλυψαν τον εκβιασμό να μας στερούν την ηλεκτροδότηση αν δεν πληρώσουμε δυσβάσταχτους φόρους που μας επιβάλλουν. Η εγκληματικότητα πετάει! Η πόλη μας ερημώνει. Και παράλληλα δεν μπορείς να φανταστείς πόσοι άνθρωποι σπεύδουν να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον! Θα ζήλευες την σύμπνοια μας. Τη δομή της οικογένειας. Το δέσιμο. Το νοιάξιμο του ενός για τον άλλον. Είμαστε και στο λέω με ειλικρίνεια γενναίος λαός. Συγκινητικά γενναίος. Σου γράφω όχι για να μας αθωώσω. Αλλά για να καταλάβεις…Παράλληλα με τα νούμερα κυλάει η ιστορία του καθενός μας. Και ήμασταν πολλοί που αντισταθήκαμε χρόνια κι ας έβρεχαν λεφτά. Είμαστε πολλοί που ταλαιπωρούμαστε βάναυσα τώρα.
Είμαστε πολλοί που βλέπουμε ότι μας εκμεταλλεύτηκαν κυρίως οι δικοί μας. Ότι δώσαμε το χώρο, το περιθώριο να μας δωροδοκούν ξένοι, να εισχωρούν στα εδάφη της χώρας και της ψυχής μας και να μας βεβηλώνουν…Είδα μια διαφήμιση. Keep walking. Αρχίζετε μερικοί να μας ονομάζετε ήρωες και να μαζεύεστε στις πλατείες για μας. Με παραξενέψατε. Καλοσύνη σας! Μάλλον υπερβάλετε.
Πάλι μου στερείται τις αληθινές μου διαστάσεις. Αυτές θέλω πίσω.Να μετρηθώ. Ν΄αναμετρηθώ. Τα πράγματα είναι δύσκολα. Στο ορκίζομαι. Δεν μας αρέσει να κλαιγόμαστε στα δύσκολα. Στα εύκολα μόνο μας αρέσει. Τώρα ζούμε τα δύσκολα.
Μεταξύ μας όμως. Μην νομίζεις ότι και οι δικοί σου ξέρουν τι κάνουν, γνωρίζουν πού μας κατευθύνουν όλους μαζί. Κι αν έκανα σήμερα την αυτοκριτική μου και γυμνώθηκα μπροστά σου είναι για να σου υπαινιχτώ ότι κανένας απ΄αυτούς που κρατάνε τις τύχες μας στα χέρια τους δεν έπραξε ανάλογη αυτοκριτική. Στο τέλος κερδίζει αυτός που έχει την βαθύτερη μνήμη. Την ανδρεία να δει, να αντιληφθεί, ώστε να διορθώσει. «Μνησιπήμων πόνος» κατά Σεφέρη.
Άσε μη σε μπερδεύω. Μπορεί να βρήκατε μπροστά σας ένα ανδρείκελο να φτύσετε, να ξορκίσετε, να γελάσετε, να βγάλετε το θυμό σας, να δείξετε σαν αιτία των κακών, να ηρωποιήσετε ενδεχομένως στο τέλος…
Φιλαράκο ανώνυμε…Ας πούμε μια αλήθεια. Η Ευρώπη δεν πάει καλά! Η Ευρωπαική ιδέα έχει κενά. Το βήμα πάει στραβά. Κάποτε έβρεχε λεφτά, τώρα τιμωρίες.
Σου είπα πολλά. Δεν είμαι εγκληματίας αλλά ούτε και ηρωίδα. Πάντα έκανα το καλλίτερο που μπορούσα. Στις ανθρώπινες διαστάσεις μου. Keep walking! Κι αν ζητάς συμπέρασμα. Τόσες λέξεις μετά θέλω να σου ξαναπώ το ανέκδοτο που σου είπα στην αρχή της κουβέντας μας. Δυο φίλοι του πρώην ανατολικού μπλοκ συναντιούνται και λέει ο ένας «Ότι μας είπαν για τον κομμουνισμό ήταν όλα ψέμα», «Το χειρότερο ήταν ότι μας είπαν για τον καπιταλισμό ήταν όλα αλήθεια».
Ανώνυμε Ευρωπαίε, συγνώμη αν σε κούρασα. Τόση ώρα και δεν σε κέρασα έναν καφέ. Tι καφέ; Φέρε ένα ούζο και μια μεγάλη ποικιλία. Πληρώνω εγώ! Κι ας τα φέρνω δύσκολα τελευταία. Θα βρω την άκρη. Εσύ; Εσείς;
STEVENIKO
Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...
