Ένα μεγάλο μέρος των δεινοσαύρων βρισκόταν ήδη σε φάση σταδιακής εξαφάνισης πολύ καιρό προτού πέσει στη Γη, πριν από περίπου 65 εκατ. χρόνια, ένας μεγάλος αστεροειδής που αποτέλεσε το τελειωτικό χτύπημα γι’ αυτούς, αλλά και για τους υπόλοιπους δεινόσαυρους, οι οποίοι έως τότε δεν είχαν εισέλθει ακόμα στη διαδικασία της σταδιακής εξελικτικής φθοράς.
Σ’ αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μία νέα αμερικανο-γερμανική έρευνα, ρίχνοντας περισσότερο φως σε ένα από τα μεγαλύτερα αινίγματα στην ιστορία του πλανήτη, την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, ένα γεγονός-ορόσημο που άνοιξε το δρόμο πλέον για την επικράτηση των θηλαστικών - κι, εν καιρώ, του ανθρώπου.
Η νέα μελέτη δείχνει ότι τελικά η εξαφάνιση των δεινοσαύρων δεν ήταν ένα ενιαίο και σύντομο συμβάν.
Οι ερευνητές, μ’ επικεφαλής τον παλαιοντολόγο Στιβ Μπρουσάτε του πανεπιστημίου Κολούμπια και του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό "Nature Communications", σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, υποστηρίζουν ότι οι μεγαλόσωμοι φυτοφάγοι δεινόσαυροι, όπως ο Τρικεράτωψ, ήδη εξαφανίζονταν σιγά-σιγά κατά τα τελευταία 12 εκατ. χρόνια της Κρητιδικής περιόδου (η πτώση του αστεροειδούς σηματοδοτεί το τέλος αυτής της γεωλογικής περιόδου που άρχισε πριν από περίπου 145 εκατ. χρόνια και την έναρξη της επόμενης, της Τριασικής, πριν από 65 εκατ.).
Αντίθετα, οι σαρκοφάγοι δεινόσαυροι (μεταξύ των οποίων οι τρομεροί Τυραννόσαυροι) και άλλοι πιο μικρόσωμοι φυτοφάγοι δεν είχαν μπει καθόλου σε φάση σταδιακής εξαφάνισης, συνεπώς η πρόσκρουση του ουράνιου σώματος πυροδότησε την αιφνιδιαστική καταστροφή τους (με εξαίρεση τους ιπτάμενους δεινόσαυρους που έζησαν και μετά το κατακλυσμικό συμβάν).
Η νέα έρευνα εστίασε για πρώτη φορά στην λεγόμενη «μορφολογική ανομοιότητα», δηλαδή στην ανατομική ποικιλομορφία των σκελετικών σωματοδομών που παρατηρούνται στο εσωτερικό των επιμέρους ομάδων δεινοσαύρων.
Οι προηγούμενες έρευνες είχαν βασιστεί σχεδόν αποκλειστικά σε εκτιμήσεις για τις μεταβολές στον αριθμό των ειδών των δεινοσαύρων στο πέρασμα του χρόνου.
Μελετώντας πλέον τη διαχρονική μεταβολή στο βαθμό βιοποικιλότητας στο εσωτερικό του κάθε είδους δεινοσαύρων, οι επιστήμονες κατάφεραν να αποκτήσουν, όπως πιστεύουν, μία καλύτερη εικόνα για τη συνολική εξέλιξή τους.
Ο βασικός βιολογικός κανόνας είναι ότι αν σε ένα είδος υπάρχει αυξανόμενη ποικιλία σωματικών δομών, τότε αυτό το είδος έχει εξελικτικό πλεονέκτημα για επιβίωση στα μεταβαλλόμενα οικοσυστήματα, ενώ αντίθετα αν παρατηρείται διαχρονικά ότι μέσα σ’ ένα είδος μικραίνει η ποικιλία των σωματοδομών, τότε αυτό το είδος βαίνει προς εξαφάνιση μακροπρόθεσμα.
Μ’ αυτό το σκεπτικό, οι ερευνητές έκαναν υπολογισμούς για επτά μεγάλες ομάδες δεινοσαύρων που περιλάμβαναν συνολικά περίπου 150 διαφορετικά είδη (παρεμπιπτόντως, όπως επισήμαναν οι επιστήμονες, στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου υπήρχαν εκατοντάδες είδη δεινοσαύρων, που μεταξύ τους είχαν μεγάλες διαφορές από άποψη μεγέθους, σχήματος και διατροφής).
Οι πρώτοι έφθιναν σιγά-σιγά επί τουλάχιστον 12 εκατομμύρια χρόνια προτού… πέσει στο κεφάλι τους ο αστεροειδής, ενώ οι δεύτεροι τα πήγαιναν μια χαρά, έως ότου συμβεί το εξ ουρανού μοιραίο.
Οι επιστήμονες ανέφεραν ότι δεν μπορούν να γνωρίζουν αν κάποια είδη δεινοσαύρων θα είχαν κατορθώσει να επιβιώσουν σε περίπτωση που δεν είχε πέσει στη Γη ο τεράστιος αστεροειδής.
«Ο κόσμος των δεινοσαύρων γνώριζε ήδη πολλές αλλαγές πριν ο αστεροειδής πλήξει τη Γη. Η εξαφάνισή τους δεν ήταν μία εύκολη και γρήγορη ιστορία, όπως νομίζει ο πολύς κόσμος…Αυτό που μπορούμε πια να πούμε με σιγουριά, είναι ότι όταν έπεσε ο αστεροειδής και όταν τα ηφαίστεια άρχισαν να εκρήγνυνται, δεν έπληξαν ένα κόσμο όπου όλα πήγαιναν καλά», δήλωσε ο Μπρουσάτε.