Μετά από μια αποτυχημένη σύνοδο, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να σκεφθούν σοβαρά για το πώς θα μοιάζει η ήπειρός τους - και ο κόσμος - αν συνεχίσουν να παράγουν μη ικανοποιητικές λύσεις για τα χρηματοπιστωτικά και οικονομικά προβλήματα της Ευρώπης. Τι θα ακολουθήσει την διάλυση της ευρωζώνης και - σχεδόν σίγουρα μαζί της - την διάλυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης;

Το καλύτερο μέρος για να στοχαστούν επάνω σε αυτό το ερώτημα δεν θα ήταν οι Βρυξέλλες, αλλά η Τιρασπόλ, η πρωτεύουσα μιας πολιτειακής οντότητας που αυτο-αποκαλείται Υπερδνειστεριακή Δημοκρατία του Μόλδοβα (PMR), ή Τρανσδνειστερία. Αυτή η οντότητα, με πληθυσμό 500.000 ανθρώπων, δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης (πληθυσμός σχεδόν 300 εκατ.), όταν αποσχίσθηκε από την Μολδαβία (πληθυσμός 4 εκατ), η οποία είχε αποσχισθεί την δεκαετία του 1940 από την Ουκρανία (πληθυσμός 50 εκατ.)

Πατήστε στην εικόνα για να τη δείτε σε μεγένθυνση Όνομα: 01+01+babel.jpg Εμφανίσεις: 4 Μέγεθος: 10,9 KB

Η Τρανσδνειστερία έχει δική της κυβέρνηση και Βουλή, στρατό, Σύνταγμα, σημαία, εθνικό ύμνο, και, φυσικά, νόμισμα.

Αυτή η οντότητα είναι το ακριβές ομόλογο, στον πολιτικό κόσμο, του γνωστού φυσικού φαινομένου της διάσπασης. Υπό πίεση, μια μεγάλη επιφάνεια διασπάται σε μεγάλα μέρη, αλλά μετά η διάσπαση συνεχίζεται σε όλο και πιο μικρά θραύσματα.

Από τις μεγάλες χώρες της ΕΕ, μόνο η Γαλλία έχει πραγματικά κεντρικό πολιτικό σύστημα. Τον 19ο αιώνα, Ιταλία και Γερμανία ήταν αμαλγάματα μιας ζωηρής ποικιλίας μικρών και μεσαίων πολιτικών ενοτήτων. Η Ισπανία, μετά την δικτατορία του Φράνκο, σταθεροποιήθηκε εκχωρώντας αυτονομία στις περιφέρειές της, οι οποίες συμπεριφέρονται κατά πολλούς τρόπους σήμερα σαν ανεξάρτητες ενότητες.

Η ενοποίηση είχε τη δική της ιστορική δυναμική. Αν και όταν οπισθοδρομήσει, αυτή η διαδικασία θα αναπτύξει μια αντι-δυναμική. Σήμερα, το επιχείρημα κατά των ευρωπαϊκών δομών εξαρτάται από την εχθρότητα προς μια ένωση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κάποια αναδιανομή πόρων. Γιατί πρέπει να μας πάρουν τα χρήματά μας και να τα δώσουν σε ανθρώπους σε μια πολύ διαφορετική περιοχή; Τι είδους αξιώσεις έχουν αυτοί οι άνθρωποι;

Οι Γερμανοί που σκέπτονται για την πιθανότητα μεταβιβάσεων πόρων προς την νότια Ευρώπη αναμφίβολα θυμούνται την επανένωση της χώρας τους μετά την κατάρρευση της κομουνιστικής Ανατολικής Γερμανίας το 1989-1990. Υπήρξαν θηριώδεις μεταβιβάσεις πόρων, εθνικά κεφάλαια αφιερώθηκαν σε γιγαντιαία έργα υποδομών. Παρά ταύτα, πολλοί από τους πιο ικανούς ανθρώπους έφυγαν από τα ανατολικά κρατίδια - μια εμπειρία που άσκησε τεράστια πίεση στην γερμανική εθνική αλληλεγγύη.

Προβλήματα μεταβιβάσεων σε μια μεγάλη πολιτική ενότητα φωλιάζουν στην καρδιά του φεντεραλισμού. Η υιοθέτηση μιας νέας συνθήκης προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί να μοιάζει δυσκίνητη διαδικασία, ακατάλληλη για τη διαχείριση μιας ταυτόχρονης χρηματοπιστωτικής κρίσης, αλλά είναι ο μόνος τρόπος για να παραχθεί νομιμοποίηση προς τους θεσμούς που είναι απαραίτητοι για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης - ιδίως για να δοθούν εγγυήσεις ότι οι μεταβιβάσεις πόρων δεν θα γίνονται επ' αόριστον και δεν θα είναι απεριόριστες.

Αν η ευρωπαϊκή ενοποίηση βάλει όπισθεν, το αποτέλεσμα δεν θα είναι μια σειρά από ευτυχισμένα και ευημερούντα εθνικά κράτη, τα οποία θα ζουν σε έναν κόσμο- αντίγραφο των δεκαετιών του 1950 και του '60. Οι νότιοι Γερμανοί θα αναρωτηθούν μήπως μεταβιβάζουν πάρα πολλά στη σκουριασμένη βιομηχανία του βορρά. Οι βόρειοι Ιταλοί που στηρίζουν την αντι-ευρωπαϊκή Λέγκα του Βορρά θα θελήσουν να αποδράσουν από την εξουσία της Ρώμης και του νότου.

Αν λοιπόν γυρίσει πίσω το ρολόι, η Ευρώπη μπορεί να μην επιστρέψει απλώς στα μέσα του 20ού αιώνα. Μπορεί να ξαναδημιουργηθούν τα μικρά κράτη των μέσων του 19ου αιώνα, χωρίς δημοσιονομικές μεταβιβάσεις εκτός μιας σχετικώς περιορισμένης περιοχής. Αλλά η δυναμική μπορεί να πάει πιο μακριά: τα γερμανικά εδάφη είχαν περί τις 350 ανεξάρτητες πολιτικές ενότητες στα μέσα του 18ου αιώνα, και περισσότερες από 3.000 πριν από τα μέσα του 17ου αιώνα. Τρανσδνειστερία, πρόσεχε!

ΤΟ ΒΗΜΑ - Harold James

* Ο Χάρολντ Τζέιμς είναι καθηγητής Ιστορίας στο πανεπιστήμιο Πρίνστον των ΗΠΑ.

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...