Το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χέρσελ» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) ανακάλυψε σε ένα διαστρικό νέφος σκόνης και αερίων τεράστιες ποσότητες υδρατμών, ικανές να γεμίσουν με νερό πάνω από 2.000 φορές όλους τους ωκεανούς της Γης. Το νέφος, γνωστό ως «Λιντς 1544», βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου και ετοιμάζεται να καταρρεύσει από την ίδια τη βαρύτητά του, ώστε να σχηματίσει ένα νέο άστρο σαν τον Ήλιο μας.

Τα άστρα δημιουργούνται από τέτοια ψυχρά, σκοτεινά και πυκνά νέφη (που συνιστούν τους λεγόμενους προ-αστρικούς πυρήνες) και τα οποία περιέχουν όλα τα αναγκαία συστατικά για το σχηματισμό ενός ηλιακού συστήματος όπως το δικό μας.

Νερό -που είναι ζωτικό για την εμφάνιση ζωής- έχει προηγουμένως ανιχνευθεί ξανά εκτός του ηλιακού μας συστήματος με την μορφή πάγου πάνω σε κόκκους σκόνης, καθώς και σε πρωτο-πλανητικούς δίσκους. Οι νέες παρατηρήσεις του «Χέρσελ» όμως συνιστούν την πρώτη ανίχνευση υδρατμών σε ένα μοριακό νέφος λίγο πριν τον σχηματισμό κάποιου άστρου.

Οι άφθονοι υδρατμοί στο εν λόγω νέφος απελευθερώνονται από τους παγωμένους κόκκους σκόνης, καθώς οι υψηλής ενέργειας κοσμικές ακτίνες διαπερνούν το νέφος. Η σχετική επιστημονική μελέτη, με επικεφαλής την Πάολα Καζέλι του βρετανικού πανεπιστημίου του Λιντς, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αστροφυσικής «Astrophysical Journal Letters».

«Πριν τις νέες παρατηρήσεις μας, πιστεύαμε ότι όλο το νερό ήταν παγωμένο πάνω στους κόκκους σκόνης, επειδή ήταν πολύ κρύο για να βρίσκεται σε αέρια κατάσταση κι έτσι δεν μπορούσαμε να το μετρήσουμε. Όμως, τώρα πια θα πρέπει να αναθεωρήσουμε την κατανόησή μας για τις χημικές διαδικασίες και ειδικότερα για τη σημασία των κοσμικών ακτίνων στη δημιουργία υδρατμών», όπως είπε η Καζέλι.

Οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι τα μόρια των υδρατμών κινούνται προς την καρδιά του νέφους, όπου πιθανότατα θα δημιουργηθεί ένα νέο άστρο, κάτι που δείχνει πως η βαρυτική κατάρρευση του νέφους έχει μόλις αρχίσει. Προς το παρόν δεν υπάρχουν ενδείξεις κάποιου άστρου μέσα στο σκοτεινό νέφος, αλλά θεωρείται ζήτημα χρόνου να δημιουργηθεί. Μάλιστα, σύμφωνα με τους ερευνητές, υπάρχει αρκετή ποσότητα ύλης στο νέφος για να δημιουργηθεί ένα άστρο τόσο μεγάλο όσο ο Ήλιος μας, αλλά και ένα πλανητικό σύστημα γύρω του, παρόμοιο με το δικό μας.

Ένα μέρος των υδρατμών θα κατευθυνθούν προς το υπό δημιουργία άστρο, όμως η υπόλοιπη ποσότητα νερού θα ενσωματωθεί στον δημιουργούμενο δίσκο ύλης γύρω από το άστρο, από όπου θα προκύψουν κάποια στιγμή οι πλανήτες, οι οποίοι συνεπώς θα διαθέτουν και αποθέματα νερού.