«Κόκκινος συναγερμός» έχει σημάνει στο ΙΚΑ και τον ΟΑΕΕ, καθώς το τέλος του έτους φέρνει στην επιφάνεια μαύρη τρύπα, που είναι πιθανό να φτάσει έως και το 1,5 δισ ευρώ.

Αυτό θέτει σε κίνδυνο την καταβολή των συντάξεων τόσο τον Δεκέμβριο του 2012 όσο και τους πρώτους μήνες του 2013, ενώ η τρύπα απαιτεί άμεση κρατική χρηματοδότηση.

Τα δύο μεγαλύτερα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας δέχονται τεράστια αρνητική επίδραση από την παρατεταμένη βαθιά ύφεση, λόγω της δραματικής μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, που έχει άμεση συνέπεια τα μειωμένα έσοδα και θέτει σε κίνδυνο την απρόσκοπτη καταβολή των συντάξεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η μείωση στα έσοδα για το ΙΚΑ από την αρχή του έτους φτάνει το 13% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Αν συνυπολογιστεί όμως ότι και πέρσι τα έσοδα παρουσίασαν κάμψη κοντά στο 9%, τότε γίνεται αντιληπτό ότι σωρρευτικά η υποχώρηση των εσόδων είναι πάνω από 20% την τελευταία διετία.

Αντίστοιχο πρόβλημα αντιμετωπίζει και ο ΟΑΕΕ με έναν στους δύο ασφαλισμένους να μην καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές.

Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο δυσχερής, αν συνυπολογιστεί η επίδραση από τα λουκέτα στην αγορά, την αύξηση της ανεργίας, την ανασφάλιστη εργασία, τη μείωση των μισθών και το κούρεμα των αποθεματικών των ταμείων. Σε όλα τα παραπάνω έρχεται και η μειωμένη κατά 2 δισ. ευρώ, σε σχέση με το 2011, κρατική χρηματοδότηση προς τα ασφαλιστικά ταμεία, για να κάνει το τοπίο πραγματικά ασφυκτικό για το νέο έτος.

Σημειώνεται ότι συνολικά το 2011 δόθηκε κρατική χρηματοδότηση προς τα ταμεία 17,7 δισ. ευρώ, ενώ το νέο έτος έχει προϋπολογιστεί ποσό μόλις 15,6 δισ. ευρώ. Ειδικότερα το ΙΚΑ θα λάβει τη νέα χρονιά 2,2 δισ. ευρώ, όταν φέτος έχει ήδη λάβει 3,6 δισ. ευρώ, μαζί με την πρόσθετη επιχορήγηση του περασμένου Απριλίου.

Αντίστοιχα για τον ΟΑΕΕ αναλογούν μόλις 800.000.000 ευρώ για τη νέα χρονιά, όταν φέτος χρειάστηκαν 1,3 δισ. ευρώ, χωρίς μάλιστα να αποφευχθούν τα ελλείμματα.

Σε ό,τι αφορά το ΙΚΑ, το μεγαλύτερο ασφαλιστικό ταμείο της χώρας με τους 1.200.000 συνταξιούχους, η καταβολή των συντάξεων έως το τέλος του έτους, μαζί με το δώρο Χριστουγέννων, θα γίνει μόνο με την προείσπραξη χρημάτων από το 2013. Η εκτίμηση των οικονομικών παραγόντων του Ιδρύματος είναι ότι το τελικό έλλειμμα που θα καταγραφεί με την ολοκλήρωση του 2012 θα ανέλθει κοντά στο 1 δισ. ευρώ. Με δεδομένο ότι κάθε μήνα απαιτούνται περίπου 850.000.000 για συντάξεις, ειδικά για το τέλος της χρονιάς, μαζί με το δώρο Χριστουγέννων, το ποσό που χρειάζεται για να βγει η χρονιά προσεγγίζει το 1,3 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τους έως τώρα υπολογισμούς, θα χρειαστούν τουλάχιστον 250.000.000 ευρώ που θα δοθούν ως προκαταβολή από την κρατική χρηματοδότηση του νέου έτους, έτσι ώστε να καταβληθεί κανονικά και χωρίς προβλήματα το σύνολο του ποσού. Αρμόδια στελέχη του ΙΚΑ παρακολουθούν καθημερινά την πορεία εσόδων του Ταμείου, ώστε αν διαπιστωθεί ότι η κάμψη είναι μεγαλύτερη του αναμενόμενου να δώσουν εντολή προκειμένου να ζητηθεί πρόσθετη κρατική χρηματοδότηση.


Η δέσμευση στην τρόικα

Το υπουργείο Εργασίας έχει ξεκαθαρίσει ότι πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς υπάρχει η δέσμευση προς την τρόικα ότι θα σταματήσουν οι πρόσθετες επιχορηγήσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Οι δανειστές της χώρας επιμένουν ότι η πολιτική της κρατικής στήριξης πρέπει να σταματήσει, γιατί έτσι αυξάνεται το έλλειμμα της χώρας. Οταν όμως έχεις να κάνεις με την ανελαστική δαπάνη των συντάξεων και όταν τα αποθεματικά του ΙΚΑ έχουν μειωθεί δραματικά, λόγω και του «κουρέματος» των ομολόγων που κατείχε, τότε η κατάσταση γίνεται πολύ πιεστική.


Στάση πληρωμών στους πιστωτές το Ταμείο των Ελεύθερων Επαγγελματιών

Σε ανάλογη κατάσταση βρίσκεται και ο Οργανισμός Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ), καθώς οι εκτιμήσεις θέλουν να καταγράφεται έλλειμμα άνω των 450.000.000 ευρώ στο τέλος της χρονιάς. Το Ταμείο έχει ουσιαστικά προχωρήσει σε μια ιδιότυπη στάση πληρωμών προς τους πιστωτές του, για να καταφέρει να καταβάλλει κάθε μήνα τα 250.000.000 ευρώ που απαιτούνται για συντάξεις. Το δάνειο των 160.000.000 ευρώ που πήρε πέρσι τον Δεκέμβριο από τα ταμεία των βενζινοπωλών (110.000.000 ευρώ) και των ξενοδοχοϋπαλλήλων (50.000.000 ευρώ), δεν έχει επιστραφεί ακόμα. Μάλιστα, αρμόδια στελέχη του Οργανισμού δήλωναν άγνοια για το πότε θα επιστραφούν τα χρήματα, με κίνδυνο το «φέσι» προς τα δύο αυτά επικουρικά να πάρει μόνιμες διαστάσεις. Από κοντά και ένα χρέος ύψους 200.000.000 ευρώ περίπου που κρατάει από το παλιό ΤΣΑ το οποίο μεταφέρθηκε στον ΟΑΕΕ το 2007. Το χρέος αυτό θα έπρεπε να έχει εξοφληθεί στο μεγαλύτερο μέρος του, δυστυχώς όμως έως τώρα δεν έχει γίνει το παραμικρό προς αυτή την κατεύθυνση.

Αντίθετα, για να βρεθούν τα κονδύλια για τους περίπου 350.000 συνταξιούχους, χρειάστηκε να αξιοποιηθούν 50.000.000 ευρώ από άλλους λογαριασμούς που έχει πρόσβαση ο Οργανισμός, καθώς και άλλα 50.000.000 ευρώ από τις εισφορές των ασφαλισμένων υπέρ ανεργίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ στον συγκεκριμένο λογαριασμό θα έπρεπε να έχουν τοποθετηθεί 60.000.000 ευρώ, σήμερα βρίσκονται μόλις 10.000.000 ευρώ. Ας σημειωθεί ότι πρόκειται για μία εισφορά που επιβλήθηκε φέτος και η οποία πληρώνεται από τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ και έχει στόχο να ενισχύσει τους ανέργους του ΟΑΕΕ.

Η λειτουργία του λογαριασμού δεν έχει ξεκινήσει ακόμα, ενώ τα χρήματα που βρέθηκαν εκεί αξιοποιήθηκαν για να καταβληθούν συντάξεις. Αξίζει να τονιστεί ότι σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΓΣΕΒΕΕ, τουλάχιστον 160.000 επιχειρήσεις έχουν βάλει λουκέτο, με συνέπεια τη δραματική αύξηση της ανεργίας στον συγκεκριμένο κλάδο. Από την άλλη πλευρά, ο ΟΑΕΕ αντιμετωπίζει σοβαρότατο πρόβλημα είσπραξης εσόδων, αφού από τα στοιχεία έως τώρα, σχεδόν ένας στους δύο ασφαλισμένους δεν καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές.

Αποτέλεσμα, τα έσοδα να παραμένουν καθηλωμένα και έτσι να μην μπορεί ο Οργανισμός να ξεφύγει από την ανάγκη της κρατικής χρηματοδότησης για να καταβληθούν οι συντάξεις κανονικά. Επειδή όμως η νέα χρονιά θα έχει ακόμα μικρότερη επιχορήγηση, ήδη έχει ζητηθεί συνάντηση με το υπουργείο Εργασίας, σε μια προσπάθεια να εξευρεθεί λύση.