Financial Times


Έρχεται η ώρα της αλήθειας. Αρχίζοντας δυναμικά αυτή την εβδομάδα, οι αμερικανικές εταιρίες θα αποκαλύψουν πόση κερδοφορία είχαν το 2012 και σύντομα θα ακολουθήσουν την διαδικασία οι εταιρίες σε Ευρώπη και Ασία.
Η τρέχουσα περίοδος ανακοινώσεων αποτελεσμάτων τριμήνου έχει ιδιαίτερο και ασυνήθιστο ενδιαφέρον. Εν μέρει αυτο οφείλεται στο ότι απλώς στο τέταρτο τρίμηνο, οι εταιρίες αποκαλύπτουν μεγέθη που σε γενικές γραμμές έχουν καταγραφεί με μεγαλύτερη αυστηρότητα από τον υπόλοιπο χρόνο, όταν οι οικονομικοί διευθυντές έχουν μεγαλύτερη ελευθερία στην χειραγώγηση των κερδών. Για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, αυτή είναι η μόνη σχεδόν ευκαιρία που έχουν οι επενδυτές για αυστηρό έλεγχο στην υγεία των εταιριών που κατέχουν τις μετοχές τους.

Είναι όμως επίσης σημαντική και γιατί έρχεται στο συγκεκριμένο σημείο του οικονομικού κύκλου. Ο κύκλος των εταιρικών κερδών έχει πια εντελώς αποσυνδεθεί από τον οικονομικό κύκλο –με την έννοια ότι το επιχειρηματικό ενδιαφέρον εστιάζεται τώρα στο κατά πόσον τα κέρδη έχουν φτάσει σε ζενίθ και κατευθύνονται προς τα κάτω, όπως ακριβώς το θέμα με την αμερικανική, ειδικά, οικονομία, είναι αν είναι έτοιμη επιτέλους για δυναμική ανάκαμψη.

Η αποσύνδεση έχει τεράστια σχέση με την κρίση και τις επιπτώσεις της. Το φθηνό χρήμα διευκολύνει να γίνεται απόλυτη αποστράγγιση στα εταιρικά κέρδη, έστω κι αν φαίνεται ότι αργεί να μεταφραστεί σε πιο εύρωστη οικονομική δραστηριότητα. Επίσης δυναμώνει την εξουσία του κεφαλαίου έναντι του εργαζόμενου. Τα σωματεία έχουν μικροτερες διαπραγματευτικές δυνατότητες, οι εταιρίες μειώνουν τα κόστη με σαρωτικές απολύσεις, κι έτσι έχουν πολύ καλύτερα περιθώρια κέρδους όταν επιστρέφει η οικονομική δραστηριότητα.

Είτε την μετρήσουμε ως το μερίδιο των κερδών που προκύπτουν από το ΑΕΠ είτε με τα εταιρικά περιθώρια λειτουργικού κέρδους, η κερδοφορία έχει για ένα διάστημα κινηθεί σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, ειδικά στις ΗΠΑ. Μέσα στον χρόνο, τα περιθώρια έχουν δείξει μια έντονη τάση να επιστρέψουν στον μέσο όρο. Οπότε το ερώτημα είναι κατά πόσον έχει αρχίσει αυτή η διαδικασια και κατά πόσον τα μικρότερα περιθώρια κέρδους θα δυσκολέψουν τις εταιρίες να ευνοηθούν πλήρως από μια οικονομική ανάκαμψη.

Το μερίδιο των κερδών στην οικονομία των ΗΠΑ δείχνει να έχει μειωθεί ελαφρώς πέρσι. Σε ετήσια βάση τα κέρδη των εταιριών του S&P 500 μειώθηκαν στο γ΄τρίμηνο κατά 4%. Η τάση κερδοφορίας (δηλαδή σύμφωνα με τον Andrew Lapthorne της Société Générale το ποσοστό των εκτιμήσεων κερδών που έχουν υποβαθμιστεί μέσα από τις συνολικές αναβαθμίσεις και υποβαθμίσεις των χρηματιστών) είναι πολύ φτωχή στο 42%, και δείχνει ύφεση. Η ταμειακή ρευστότητα μειώνεται, τονίζει ο κ. Lapthorne, κατεβάζοντας παράλληλα τις κεφαλαιακές δαπάνες.

Οπότε το σκηνικό ίσως προμηνύει μια «άνοστη» οικονομική ανάκαμψη και κατάρρευση των περιθωρίων για να μειωθούν τα κέρδη.

Ωστόσο η εικόνα δείχνει ισορροπημένη. Περιμένοντας το τρίμηνο, οι εταιρίες υποβάθμισαν τις δικές τους προβλέψεις λίγο λιγότερο απ’όσο πριν. Η μέση γνώμη των αναλυτών σήμερα προβλέπει μέτρια ανάκαμψη 1,9% σε ετήσια βάση για τις εταιρίες του S&P 500 σύμφωνα με την Thomson Reuters. Επηρεάζεται όμως το αποτέλεσμα με τον πρόσφατο κύκλο νομικών διακανονισμών των τραπεζών με τους ρυθμιστές. Οι τιμές γενικώς είναι πιθανό να δείχνουν αισιοδοξία για πιο υγιή ανάκαμψη από αυτή.

Υπάρχουν επίσης επιχειρήματα ότι τα περιθώρια κέρδους δεν είναι απαραίτητο να πέσουν τόσο δραματικά τα περιθώρια κέρδους. Οι περισσότεροι κλαδικοί δείκτες του S&P έχουν περιθώρια αρκετά χαμηλότερα από τα ιστορικά υψηλά. Η μεγάλη εξαίρεση είναι οι τεχνολογικές μετοχές, που οδήγησαν τα πρόσφατα ράλι στην αγορά και έχουν περιθώρια κερδών ebitda 24,3%. Σύμφωνα με τον Andrew Garthwaite της Credit Suisse, αν αφαιρέσουμε τα τεχνολογικά περιθώρια ebitda, τα περιθώρια κέρδους στον S&P 500 έχουν πέσει στο 16,6% που είναι λίγο υψηλότερα από τον μέσο όρο που επικρατεί από το 1990, στο 16%.

Επιπλέον, δεν είναι σαφές ότι η βελτίωση της απασχόλησης θα πλήξει τα περιθώρια κέρδους. Οι διαπραγματευτικές δυνατότητες των σωματείων μπορεί να αποδυναμώνονται, αλλά οι δυνατότητες τιμολόγησης των εταιριών θα αυξηθούν όταν αρχίσουν να καταναλώνουν περισσότερο οι άνθρωποι. Τα περιθώρια τείνουν να διευρύνονται κατά την έξοδο από την ύφεση.

Τέλος, είναι ενδιαφέρον ότι οι εταιρίες δεν αρπάζουν την ευκαιρία να υποβαθμίσουν τις πιθανότητές τους. Η πολιτική κατάσταση στις ΗΠΑ, τους προσφέρει άπλετες δικαιολογίες για να δείχνουν επιφύλαξη και να υποβαθμίσουν τις δικές τους προβλέψεις. Δεν το έχουν κάνει. Οι εταιρίες που έχουν ανακοινώσει μέχρι σήμερα, έχουν κατά κανόνα προσφέρει θετικές εκπλήξεις.

Οπότε αυτή η περίοδος ανακοινώσεων Q4, σε αντίθεση με τις περισσότερες άλλες, ίσως προσφέρει πράγματι πολύτιμες πληροφορίες. Θα παρακολουθούμε τα έσοδα για να δούμε την ισχύ της οικονομίας, και τα περιθώρια κέρδους για την πρόοδο του εταιρικού κύκλου κερδοφορίας.