Του Νίκου Ξυδάκη


Το τακτικό δελτίο ανεργίας ηχεί σαν επιδεινούμενο ιατρικό ανακοινωθέν ασθενούς στην εντατική. Οι αριθμοί είναι τόσο τρομακτικοί, που αποσυνδέονται αυτομάτως από το ανθρώπινο περιεχόμενό τους - εκτός και αν έχει πληγεί το οικογενειακό περιβάλλον. Πλέον μόνο οι χειρότερες προβλέψεις, τα δυσμενέστερα σενάρια για την εξέλιξη της ανεργίας γίνονται πιστευτά· σύμφωνα με αυτά, στο τέλος του 2013 ο ένας στους τρεις Ελληνες εργαζομένους θα είναι άνεργος, και για τους νέους η πόρτα του μέλλοντος θα είναι κλειστή επ’ αόριστον.

Βρισκόμαστε ενώπιον ιστορικής καταστροφής. Ο πρόεδρος της FED Μπεν Μπερνάνκι είχε επισημάνει πρόσφατα ότι η μακροχρόνια ανεργία όχι μόνο καταστρέφει τον κοινωνικό ιστό, αλλά υπονομεύει εξίσου μακροχρόνια την οικονομία. Στην περίπτωση της δημογραφικά μαραμένης Ελλάδας η ζημιά πάει βαθύτερα: η χώρα σε βάθος μιας γενιάς θα χάνει διαρκώς και ανεπίστρεπτα τη ζωτική ορμή και το ανανεωτικό πνεύμα των νεότερων γενεών, εφόσον θα παραμένουν εργασιακά στη βαθεία κατάψυξη, εκτός κοινωνίας.

Η μόνη οδός ανάσχεσης του θανάσιμου σπιράλ ύφεσης και ανεργίας θα ήταν μια τροποποίηση του Μνημονίου, στον βαθμό που και οι αρχιτέκτονές του αναγνωρίζουν ότι στηρίχτηκε σε λανθασμένες παραδοχές και κατέληξε σε ολέθρια αποτελέσματα: η εσωτερική υποτίμηση υπερτριπλασίασε την ανεργία και κατακρήμνισε την ανταγωνιστικότητα. Για να αλλάξει όμως το Μνημόνιο πρέπει να αλλάξει η γερμανική βούληση, να αποκολληθεί από τη μονεταριστική ορθοδοξία και τη λατρεία της λιτότητας. Το Βερολίνο πιέζεται από τις ΗΠΑ, αλλά ο γερμανικός χρόνος κυλάει αργά, βασανιστικά, έως τις εκλογές. Η γερμανική εμμονή μπορεί να αλλάξει μόνο αν διαταραχθούν οι ενδοευρωπαϊκές ισορροπίες, εύθραυστες ούτως ή άλλως. Οι εκλογές στην Ιταλία είναι ένας τέτοιος αστάθμητος παράγων: μια εκλογική επιτυχία του απρόβλεπτου Μπερλουσκόνι και του λαϊκιστή - ευρωσκεπτικιστή Γκρίλο ίσως αλλάξει συσχετισμούς και επιταχύνει εξελίξεις. Η μοίρα της Ελλάδας παίζεται εκτός συνόρων, περισσότερο από ποτέ.