Του ΓΙΩΡΓΟΥ Χ.ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ





Ανεργία, μισθοί πείνας, άστεγοι, που πεθαίνουν στα παγκάκια, άνθρωποι που αυτοκτονούν γιατί δεν αντέχουν τη ντροπή και τον εξευτελισμό από τις εισπρακτικές εταιρίες των τραπεζών, ζωολογικοί κήποι με ανθρώπους-ζώα και σαφάρι για δυτικούς τουρίστες.

Όλα παραπέμπουν σε επιστροφή στον κοινωνικό Μεσαίωνα και στις πιο χειρότερες στιγμές της αποικιοκρατίας. Μία ολόκληρη ελληνική κωμόπολη, 1.727 άνθρωποι αυτοχειριάστηκαν στην Ελλάδα των τριών χρόνων της οικονομικής κρίσης(2009-2011). Στα μακρινά νησιά Andaman της Ινδίας παιδιά και γυναίκες της φυλής Jarawa για ένα κομμάτι ψωμί χορεύουν γυμνοί προς τέρψιν διεστραμμένων τουριστών. Επίσης, στο κολαστήριο του Γκουντάναμο, δέκα χρόνια τώρα, εξακολουθούν να καταπατούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα παρά τις υποσχέσεις του «μεσσία» Μπάρακ Ομπάμα.

Αλλά εδώ δίπλα, στα σκοτεινά σοκάκια της Αθήνας και στους πορτοκαλεώνες του Άργους και της Άρτας η απελπισία ακούγεται πιο δυνατά. Αυτοί που ενδοβάλουν τη βία όταν δεν αυτοκτονούν, το ρίχνουν στο αλκοόλ και στα ναρκωτικά, ή βρίσκουν καταφύγιο στην τρέλα. Άλλοι απαντούν αμέσως με το ίδιο νόμισμα, κλέβοντας και ληστεύοντας.

Εδώ κατοικεί το τελευταίο σκαλοπάτι στην κοινωνική κλιμάκωση του μίσους, το μίσος erga omnes, το μίσος έναντι όλων. Δεν υπάρχει εδώ ηθική, αφού η κυρίαρχη ηθική νομιμοποιεί την κόλαση. Υπάρχει μόνο κάτι πέρα από την απελπισία. Υπάρχει κάτι σαν λιμοκτονούσα κραυγή, ένας νηστικός βόγκος, λίγο πριν το κώμα στον κάδο των αχρήστων, λίγο πριν το θάνατο στην πρέσα του σκουπιδιάρικου, λίγο πριν να ληστευθεί και βιασθεί η ηλικιωμένη γυναίκα και χαθεί ότι υπήρχε σαν ανθρώπινη ψυχή. Η κλοπή γίνεται η ζωή που κλάπηκε και ο βιασμός, η βία που ασκήθηκε. Κάποιοι εκθέτουν ότι διαθέτουν ως ίδιο κεφάλαιο, τον ίδιο τους τον εαυτό, το σώμα τους και εκπορνεύονται. Πορευόμαστε, έτσι, από βία σε βία, από το μίσος στη μνησικακία και σε συμπεριφορές που θάλλουν στο χώρο της δομικής ανισότητας προσδοκιών και ευκαιριών.

Γι’ αυτό το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχουν οι νέοι που καλούνται να αποδεχτούν μία α-νόητη ζωή, μιαν ερήμωση και το «κάψιμο» της προσωπικότητας την ώρα που πάει ν’ ανθίσει. Και ενώ οι μεσήλικες δεν έχουν άλλη ευκαιρία και αυτοκτονούν, ο νέος είτε στρέφεται στη βία είτε τρελαίνεται. Η τρέλα επισυμβαίνει όταν δεν έχεις κανένα να δεις το πρόσωπό σου, όταν κανείς δεν σε αναγνωρίζει. Η τρέλα είναι μία εσωτερική αταξία, ενώ η βία μία εξωτερική, οφειλόμενες στην ανυπαρξία μιας κοινότητας, ενός συνδικάτου, ενός κόμματος που θα οργάνωνε πολιτικά την απελπισία.

Γι’ αυτό χρειάζονται συνδικάτα πέρα από τους θεσμούς που συντηρούν το σύγχρονο κοινωνικό και εργασιακό μεσαίωνα. Χρειάζονται νέοι κοινωνικοί φορείς που θα υποδέχονται την οδύνη των αποκλεισμένων και θα την καθιστούν πολιτική ενέργεια αλληλεγγύης και ανατροπής της σημερινής κατάστασης, ώστε να εξαλειφθεί μια και καλή η ανεργία και ο αποκλεισμός.