Τόσο μεγάλη είναι η αγανάκτηση σε όλες τις πλευρές, που αξίζει να υπενθυμιστεί τι έχει πετύχει το πρόγραμμα. Μεγάλης κλίμακας ιδιωτικοποιήσεις ήταν πάντα μη ρεαλιστικές και διάφορες ομάδες συμφερόντων έχουν παραλύσει τις περισσότερες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αλλά η Αθήνα συρρίκνωσε το πρωτογενές της έλλειμμα κατά οκτώ ποσοστιαίες μονάδες από το 2009 έως το 2011 - μια ριζοσπαστική προσπάθεια λιτότητας.

Τα μέτρα πλήττουν περισσότερο όσους Έλληνες δεν έχουν τη δυνατότητα να τα μπλοκάρουν - δηλαδή, άτομα που εξ’ αρχής ήταν λιγότερο προνομιούχα σε ένα δυσλειτουργικό κράτος. Με καλύτερη διοίκηση, η πλειοψηφία που κρατήθηκε στον πάτο από το παλιό σύστημα θα μπορούσε να είχε συμπαραταχθεί με το όραμα της μεταρρύθμισης. Αλλά από την αρχή, η προσέγγιση της ευρωζώνης ήταν να φερθεί στη χώρα σαν σε νήπιο. Αυτό επίτρεψε στους ηγέτες της να κατηγορούν τους ξένους για αυτοεπιβληθέντα προβλήματα. Και εμποδίζει οποιαδήποτε πολιτική διαδικασία που θα μπορούσε να προσφέρει μια ειρηνική διέξοδο στον ελληνικό λαό που υποφέρει από την οικονομική αναπροσαρμογή και να τον κάνει να συμμετέχει στην μεταρρύθμιση του συστήματος.

Η «αγκαλιά της αρκούδας» της ευρωζώνης ενισχύθηκε με την ντε φάκτο επιβολή ενός τεχνοκράτη πρωθυπουργού, και με την απαίτηση προς τις κομματικές ηγεσίες να δεσμευτούν εγγράφως ότι θα κρατήσουν τις υποσχέσεις τους μετά τις εκλογές τον Απρίλιο. Ακόμη και χωρίς την κάκιστη γερμανική ιδέα της τοποθέτησης επιτρόπου στη χώρα, οι κυβερνήτες της ευρωζώνης απαιτούν ουσιαστικά την αναστολή της πολιτικής στην Ελλάδα.

Είναι εύκολο να δεί κανείς γιατί. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη. Οι εταίροι της Αθήνας έχουν κατανοητά απαισιόδοξη άποψη για το αν η ελληνική δημοκρατία μπορεί από μόνη της να επιτύχει αυτά που της ζητούν. Αλλά το πραγματικό ερώτημα είναι κατά πόσον η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει μόνο με εξωτερική πίεση.

Ήρθε η ώρα να αναγνωρίσουμε ότι η απάντηση είναι όχι, και ότι η οικονομική κατάσταση τώρα επιτρέπει μια διαφορετική προσέγγιση. Η Αθήνα θα έχει σύντομα πρωτογενές πλεόνασμα, όπου τα έσοδα του κράτους θα αρκούν για να πληρωθούν οι δαπάνες του εκτός από την εξυπηρέτηση του χρέους. Αυτό αλλάζει τους πολιτικούς υπολογισμούς. Η οικονομική εξάρτηση της Αθήνας τελειώνει αν επιλέξει να κάνει στάση πληρωμών. Και αφήνει την ευρωζώνη με μια ψυχρή επιλογή: είτε να συνεχίσουν να συμπεριφέρονται στην Ελλάδα σαν σε κατακτημένο κράτος ή να υιοθετήσουν μια προσέγγιση που αφήνει στην Ελλάδα μια μικρή πιθανότητα να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της νομισματικής ένωσης.

Η ευρωζώνη θα μπορούσε να πιέσει για την μεγαλύτερη δυνατή αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που κατέχουν ιδιώτες - σταματώντας να προσποιείται ότι πρόκειται για εθελοντική διαδικασία - και μετά να αναλάβει να καλύψει το υπόλοιπο μέσω ενός ειδικού λογαριασμού. Δεν χρειάζεται να σταλούν άλλα χρήματα στην Αθήνα. Για να εξασφαλιστούν οι απαιτήσεις της ευρωζώνης καθώς θα προκύπτουν, θα πρέπει να ζητηθεί από την Αθήνα να τους δώσει προτεραιότητα συνταγματικά.

Πέρα από αυτά, οι Έλληνες μπορούν να επιλέξουν μόνοι τους πώς να συνεχίσουν την οδυνηρή προσαρμογή τους στην οικονομική πραγματικότητα. Είναι πλέον σαφές ότι μόνο η ίδια η Ελλάδα μπορεί να αποφασίσει αν έχει τη βούληση να παραμείνει στην ευρωζώνη.

Πηγη