Το 1989 ο Τζον Γουίλιαμσον, στέλεχος του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών στις Ηνωμένες Πολιτείες, χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο «The Washington Consensus» (ελληνιστί, «Η Συναίνεση της Ουάσιγκτον»). Τί σήμαινε αυτό; Ο Γουίλιαμσον ήθελε να περιγράψει την οικονομική πολιτική που εκπορευόταν ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 από τις Ηνωμένες Πολιτείες του Ρόναλντ Ρίγκαν και πρέσβευε την επικράτηση του μοντέλου της ελεύθερης αγοράς διεθνώς.

Ο Γουίλιαμσον δεν ήθελε, όπως ο ίδιος είπε, να ταυτιστεί το Washington Consensus με τον νεοφιλελευθερισμό. Αυτό που ήθελε ήταν να πειγράψει το οικονομικό μοντέλο που προωθούσαν τα κέντρα διεθνούς οικονομικής ισχύος στην Ουάσιγκτον – συγκεκριμένα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και η Παγκόσμια Τράπεζα αλλά και το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών. Το εργαστήριο της «ουασιγκτόνιας συναίνεσης» (ας συγχωρεθεί ο αδόκιμος όρος) ήταν η Λατινική Αμερική και στη συνέχεια τα πρώην κομμουνιστικά καθεστώτα της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, όπως τόσο χαρακτηριστικά έχει περιγράψει η Ναόμι Κλάιν στο βιβλίο της «Το Δόγμα του Σοκ».

Σήμερα, βρισκόμαστε ενώπιον ενός «Berlin Consensus» – τούτη τη φορά για την ευρωζώνη. Η «Συναίνεση του Βερολίνου» είναι το τίμημα που ζητεί η γερμανική κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ να πληρώσουν οι εταίροι της στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) ώστε το Βερολίνο να μην απόσχει από τη σωτηρία του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος.

Η «σιδηρά καγκελάριος» φαίνεται ότι το πήρε πλέον απόφαση. Και η Γερμανία, κάποτε η βασική υπέρμαχος της κοινοτικής μεθόδου, εμφανίζεται αποφασισμένη να προωθήσει μέχρις εσχάτων τη θέση της ότι η ευρωζώνη, για να υπάρξει, θα πρέπει να μοιάζει με τη Γερμανία, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση. Ζητείται ουσιαστικά η συναίνεση των εταίρων, ώστε να υπογραφούν τα γερμανικά τσεκ. Τόσο απλά…

Το ζήτημα εδώ δεν είναι ποιο είναι το σωστό και ποιο είναι το λάθος. Αυτό θα αποδειχθεί εκ του αποτελέσματος, όπως όλα τα πράγματα στην πολιτική. Το ερώτημα είναι αν θα μπορέσουν τα υπόλοιπα κράτη – μέλη να ακολουθήσουν ώστε να επιτευχθεί ο εναρμονισμός των οικονομικών πολιτικών. Και επίσης, αν το Βερολίνο (μαζί με το Παρίσι που ακολουθεί προσεκτικά δίπλα στον γερμανικό γίγαντα), θα δεχθεί προσθήκες ή και μεταβολές στο πακέτο που προτείνει.

Ο μείζων κίνδυνος που ελλοχεύει στη γερμανική πρόταση είναι να διασπαστεί η ΕΕ σε πολλές ταχύτητες. Το 1994, ο σημερινός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε το είχε προτείνει αυτό, σε ένα πασίγνωστο τότε κείμενό του. Ηδη, το γερμανικό πακέτο διαχωρίζει την ευρωζώνη και τους εκτός αυτής. Αν είναι όμως υπερβολικά σκληρό, τότε θα μπορούσε να δημιουργήσει δύο ταχύτητες και εντός ευρωζώνης.

Υπάρχει πάντως ένα πράγμα που είναι σίγουρο. Η ευρωπαϊκή Δεξιά επιχειρεί να καθορίσει αποφασιστικά τους κανόνες του ευρωπαϊκού παιχνιδιού για πολλά χρόνια. Πρόκειται για ένα στοίχημα με αβέβαιη έκβαση – όπως άλλωστε συμβαίνει με όλα τα στοιχήματα…

inprecor

Σας ευχαριστώ για την επίσκεψη σας...