Η ανάκαμψη στις παγκόσμιες αγορές μετοχών, που ξεκίνησε τον Ιούλιο τώρα μάλλον χάνει τη δυναμική της, το οποίο δεν αποτελεί έκπληξη: χωρίς σημαντική βελτίωση των προοπτικών ανάπτυξης είτε σε προηγμένες ή σε μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες, ο αγώνας φαινόταν πάντα άνισος. Αν μη τι άλλο, η διόρθωση θα μπορούσε να έρθει νωρίτερα, λόγω απογοητευτικών μακροοικονομικών στοιχείων κατά τους τελευταίους μήνες.

Ξεκινώντας με τις προηγμένες χώρες, η ύφεση στην ευρωζώνη έχει εξαπλωθεί από την περιφέρεια προς τον πυρήνα, με τη Γαλλία και τη Γερμανία να οδεύουν προς ύφεση και να  αντιμετωπίζουν ένα διπλό πρόβλημα επιβράδυνσης του ρυθμού ανάπτυξης σε μία σημαντική εξαγωγική αγορά (Κίνα / Ασία) και ολοκληρωτική συρρίκνωση σε άλλες (νότια Ευρώπη) . Η οικονομική ανάπτυξη στις ΗΠΑ παραμένει αναιμική, σε 1,5-2% για το μεγαλύτερο μέρος του έτους, και η Ιαπωνία είχε πέσει σε μια νέα ύφεση. Το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως και η ευρωζώνη, έχει περάσει ήδη μια double-dip ύφεση (διπλή ύφεση μέσα σε 1 χρόνο), και τώρα ακόμη και ισχυροί εξαγωγείς εμπορευμάτων – ο Καναδάς, οι σκανδιναβικές χώρες και η Αυστραλία - έχουν επιβράδυνση λόγω της κατάστασης στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Κίνα.

Το 2013, οι καθοδικοί κίνδυνοι για την παγκόσμια ανάπτυξη θα επιδεινωθούν από την εξάπλωση της δημοσιονομικής λιτότητας στις πιο προηγμένες οικονομίες. Μέχρι τώρα, η δημοσιονομική ύφεση είχε συγκεντρωθεί στην περιφέρεια της ευρωζώνης και το Ηνωμένο Βασίλειο. Αλλά τώρα διαποτίζει τον πυρήνα της ευρωζώνης. Και στις ΗΠΑ, ακόμη και αν ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα και οι Δημοκρατικοί στο Κογκρέσο συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο προϋπολογισμού που αποφεύγει το διαφαινόμενο δημοσιονομικό γκρεμό, οι περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων θα οδηγήσουν σίγουρα σε κάποια μείωση  της ανάπτυξης το 2013 - τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ. Στην Ιαπωνία, η δημοσιονομική ώθηση από την ανοικοδόμηση μετά το σεισμό θα καταργηθεί σταδιακά, ενώ ένας νέος φόρος κατανάλωσης θα εφαρμοστεί από το 2014.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει απόλυτο δίκιο υποστηρίζοντας ότι η υπερβολικά εμπροσθοβαρής και συγχρονισμένη δημοσιονομική λιτότητα στις περισσότερες προηγμένες οικονομίες οδηγεί σε ισχνές προοπτικές παγκόσμιας ανάπτυξης το 2013. Έτσι, αυτό πως εξηγεί το πρόσφατο ράλι στις ΗΠΑ και τις παγκόσμιες αγορές περιουσιακών στοιχείων;

Η απάντηση είναι απλή: οι κεντρικές τράπεζες έχουν μετατραπεί σε παρόχους ρευστότητάς και πάλι, παρέχοντας μια ώθηση για τα περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει αγκαλιάσει την επιθετική, ανοικτή ποσοτική χαλάρωση (QE). Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του προγράμματος της «αγοράς οριστικών συναλλαγών έχει μειώσει τον κίνδυνο κρίσης χρέους στην περιφέρεια της ευρωζώνης και μια διάλυση της νομισματικής ένωσης.

Οι νομισματικές αρχές σε πολλές άλλες προηγμένες και αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς έχουν μειώσει τα βασικά επιτόκια τους. Και, με αργή ανάπτυξη, ελεγχόμενο πληθωρισμό, σχεδόν μηδενικά βραχυπρόθεσμα επιτόκια, και πιο πολύ QE, τα μακροπρόθεσμα επιτόκια στις περισσότερες προηγμένες οικονομίες παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα (με την εξαίρεση την περιφέρεια της ευρωζώνης, όπου ο κίνδυνος παραμένει σχετικά υψηλός). Είναι μικρό θαύμα, ότι οι επενδυτές που ψάχνουν απεγνωσμένα για απόδοση έχουν στραφεί σε μετοχές, εμπορεύματα, πιστωτικά μέσα, και στις αναδυόμενες αγορές νομισμάτων.

Αλλά τώρα μια παγκόσμια διόρθωση της αγοράς φαίνεται σε εξέλιξη, λόγω, κυρίως, των φτωχών προοπτικών ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, η κρίση της ευρωζώνης παραμένει άλυτη, παρά τις τολμηρές ενέργειες της ΕΚΤ και τη συζήτηση για τραπεζική, φορολογική, οικονομική, και πολιτική ένωση. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο, ενώ η κόπωση διάσωσης της ευρωζώνης χαρακτηρίζει πλέον τον πυρήνα.

Επιπλέον, η πολιτική αβεβαιότητα για το χρέος, τη φορολογία, και τα ρυθμιστικά μέτωπα αφθονεί σε όλα τα επίπεδα. Στις ΗΠΑ, οι δημοσιονομικές ανησυχίες είναι τρεις: ο κίνδυνος ενός «γκρεμού» το 2013, καθώς αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών θα τεθούν σε εφαρμογή αυτόματα εάν δεν επιτευχθεί πολιτική συμφωνία, δεύτερον ανανεώνεται η κομματική μάχη για το ανώτατο όριο του χρέου και τρίτον ένας νέος αγώνας για μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική λιτότητα ξεκινάει.

Ωστόσο, ένας άλλος λόγος για τη διόρθωση είναι ότι οι αποτιμήσεις των χρηματιστηριακών αγορών είναι σε τεντωμένο σχοινί: αναλογίες  τιμής/κέρδους είναι πλέον υψηλές, ενώ ο ρυθμός αύξησης των κερδών ανά μετοχή έχει πέσει, και υπόκειται σε περαιτέρω αρνητικές εκπλήξεις όσον αφορά την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό που παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Με την αβεβαιότητα, αστάθεια, και τους κινδύνους και πάλι σε άνοδο, η διόρθωση θα μπορούσε να επιταχύνει γρήγορα.

Πράγματι, υπάρχουν τώρα μεγαλύτερες γεωπολιτικές αβεβαιότητες, καθώς και ο κίνδυνος μιας στρατιωτικής αντιπαράθεσης Ιράν-Ισραήλ παραμένει σε υψηλά επίπεδα καθώς οι διαπραγματεύσεις και οι κυρώσεις δεν μπορεί να αποτρέψουν το Ιράν από την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Ένας νέος πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς στη Γάζα είναι πιθανός. Η Αραβική Άνοιξη μετατρέπεται σε ένα ζοφερό χειμώνα οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας, και οι εδαφικές διαφορές μεταξύ στην Ασία μεταξύ Κίνας, Κορέας, Ιαπωνίας, Ταϊβάν, Φιλιππίνων, και Βιετνάμ αναζωπυρώνουν  εθνικιστικές δυνάμεις.

Καταναλωτές, επιχειρήσεις και επενδυτές είναι περισσότερο προσεκτικοί και αποφεύγουν το ρίσκο, η αγορά μετοχών το δεύτερο εξάμηνο του 2012 έχει μάλλον ολοκληρώσει την πορεία της. Και, δεδομένης της σοβαρότητας των καθοδικών κινδύνων για την ανάπτυξη στις προηγμένες και αναδυόμενες οικονομίες, η διόρθωση θα μπορούσε να είναι ένας ταγός για τα χειρότερα για την παγκόσμια οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές το 2013.