«Από αλλού ξεκίνησα αυτή τη δουλειά και αλλού κατέληξα» λέει καθώς μας υποδέχεται στους χώρους της γκαλερί, όπου κυριαρχούν δύο προθήκες με σωρούς από πορσελάνινα ελαττωματικά φλιτζάνια της βιομηχανίας Meissen τοποθετημένα σε βελούδινο φόντο, περίπου όπως ένα αρχαίο έκθεμα.

Είναι η μοναδικότητά τους που συνδέει τα «Θραύσματα Ακρόπολης» ή μήπως η αισθητική της παρακμής; «Οποιος και αν είναι ο κρίκος, το έργο μου συνδέθηκε με την Ακρόπολη αφού τελείωσε» εξηγεί ο καλλιτέχνης, ο οποίος ζει και εργάζεται στο Βερολίνο, ενώ πραγματοποιεί εκθέσεις από την Tate Modern ως το Palazzo Grassi.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το συγκεκριμένο έργο δημιουργήθηκε κατά παραγγελία από τους ανθρώπους της βιομηχανίας Meissen: δεν είχαν καθόλου στο μυαλό τους την Ελλάδα και τους αρχαίους ημών προγόνους. Απλώς αγωνιούσαν να βρουν τρόπο να ξεσκονίσουν το απαρχαιωμένο προφίλ της πορσελάνης, που παράγεται από το 1710 στη γερμανική πόλη Μάισεν.

«Απευθύνθηκαν σε μένα ζητώντας μου να φτιάξω κάτι από πορσελάνη» λέει ο Ρέιλε. «Σκοπός τους ήταν ο εκσυγχρονισμός της εικόνας της εταιρείας. Και για να συμβεί αυτό έθεσαν στη διάθεσή μου την τεχνογνωσία και τα εργαστήριά τους θέλοντας να παρουσιάσουν το έργο μου μαζί με έργα άλλων καλλιτεχνών σε μια μελλοντική έκθεση. Πήγα εκεί χωρίς να έχω κάποια ιδέα για το τι θα κάνω. Μόλις είδα σε μια κούτα που προοριζόταν για τα σκουπίδια αυτά τα ελαττωματικά φλιτζάνια σε μορφή υγρής πορσελάνης, μου μπήκε η ιδέα να τους ζητήσω να τα περάσουμε από την ίδια διαδικασία με τα καλά: να τα ψήσουμε στον φούρνο και να τα παρουσιάσω μέσα από την έκθεση». Τον πρόλαβε, όμως, η Αθήνα.

«Ναι» συμφωνεί ο Ρέιλε, «γιατί έστειλα φωτογραφίες από τη συγκεκριμένη δουλειά μου στον υπεύθυνο της Gagosian στη Νέα Υόρκη και σκέφτηκε ότι θα ταίριαζε πολύ να την παρουσιάσουμε πρώτη φορά στην Αθήνα συνδέοντάς τη με την Ακρόπολη. Εξ ου και η παρουσίαση των θραυσμάτων πορσελάνης με έναν εξευγενισμένο, μουσειακό τρόπο. Είναι, αν θέλετε, μια αισθητική του απορρίμματος ή της παρακμής. Αναμειγνύεται το ωραίο με τη ρωγμή και σε αυτό που εμφανίζεται ως σωρός βλέπει κανείς αυτές τις υπέροχες λεπτομέρειες, τα χειροποίητα μοτίβα των εργατών της Meissen».

Παρ' όλα αυτά, ο Ρέιλε δεν έχει επισκεφθεί την Ακρόπολη. Οταν του το υπογραμμίζουμε, η αμηχανία του γίνεται έκδηλη: «Σκοπεύω όμως να την επισκεφθώ σήμερα (σ.σ.: η συνέντευξη έγινε τη Δευτέρα, ημέρα των εγκαινίων) γιατί αύριο αναχωρώ. Περισσότερο από την Ακρόπολη και τα μουσεία, όμως, αυτό που με ενδιαφέρει είναι να δω τον χαρακτήρα της πόλης, να τριγυρίσω λίγο, να αφουγκραστώ την καθημερινότητα. Για παράδειγμα, μου έκαναν εντύπωση ο θόρυβος, η κίνηση, ο κόσμος της Αθήνας και μου φάνηκε περισσότερο... μεγαλούπολη από ό,τι το Βερολίνο».

Πιστεύει, αλήθεια, ότι η Ελλάδα επενδύει στο παρελθόν εις βάρος του παρόντος και του μέλλοντος; «Ναι, η Ελλάδα είναι μια χώρα που ορίζεται σε σχέση με το παρελθόν της» απαντά, «δεν ξέρω όμως κατά πόσον αυτό είναι εις βάρος του παρόντος. Θα μπορούσε να κάνει κανείς παραλληλισμό με τη Γαλλία, όπου στην τέχνη "βάρυνε" πολύ η νεωτερικότητα του 20ού αιώνα. Αυτό σημάδεψε τη χώρα και έχει συνέπειες ως σήμερα εις βάρος, θα μπορούσαμε να πούμε, της σύγχρονης τέχνης. Ισως, λοιπόν, κατ' αναλογία να σκεφθεί κανείς ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει στην Ελλάδα με το αρχαίο της παρελθόν. Αλλά μάλλον θα έπρεπε να ζήσω εδώ για να δω αν ισχύει».

Ο καλλιτέχνης φαίνεται να νιώθει αμήχανα και για ακόμη έναν λόγο: είναι δύσκολο να εκθέτει κανείς σε μια χώρα που αντιμετωπίζει τόσο σοβαρά οικονομικά προβλήματα. «Κατ' αρχάς ελπίζω να μην επέλθει χρεοκοπία» ξεκαθαρίζει. «Ενδεχομένως εδώ υπάρχουν προβλήματα πιο σημαντικά από τα ζητήματα που θέτει η σύγχρονη τέχνη. Βέβαια παντού υπάρχει πρόβλημα. Απλώς στη χώρα σας είναι πιο οξύ και, το ομολογώ, νιώθω κάπως άβολα. Ο κόσμος έχει άλλες προτεραιότητες. Δεν είναι η τέχνη το ζητούμενο».

Ο Ρέιλε παραδέχεται ότι δεν διαθέτει τη φαντασία για να δημιουργήσει εκ του μηδενός. Θα πρέπει να έχει πάντα ένα έναυσμα. Μπορεί άλλωστε να τον κινητοποιήσει το παραμικρό: από ένα κουτί αλουμινόχαρτο ως μια ρόδα αυτοκινήτου. Ο,τι εμείς οι άλλοι πετάμε εκείνος το χρησιμοποιεί ως ευγενές υλικό. Τα έργα που δημιούργησε με τις πορσελάνες Meissen συνδυάζονται με τη σειρά ιριδιζόντων πινάκων «White Earth» αλλά και την τελευταία δουλειά του με κηλιδογραφία, όπου χρησιμοποίησε, μεταξύ άλλων, βερνίκι αυτοκινήτου.

«Στην παρούσα έκθεση όλα τα έργα, αν και δημιουργημένα από διαφορετικά υλικά, αποτελούν ένα είδος αναστοχασμού του παρελθόντος. Η τέχνη μου είναι ένας αναστοχασμός πάνω σε πράγματα που έχουν προϋπάρξει».

Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΟΙΚΟ DIOR
Πόσο παράτολμο βρίσκει ο Ανσελμ Ρέιλε το ότι ένας σύγχρονος καλλιτέχνης με εκθέσεις σε σημαντικές γκαλερί και μουσεία, όπως αυτός, συνεργάζεται με έναν οίκο μόδας όπως ο Dior στη νέα του συλλογή; «Και βέβαια είναι παράτολμο αυτό που κάνω, διότι πρόκειται για εμπορική δουλειά και ως καλλιτέχνης γίνομαι τρωτός σε κριτική και επιθέσεις» απαντά. «Παρ' όλα αυτά έχω ένα ισχυρό κίνητρο να δουλέψω με τον Dior: είναι ένας κλασικός οίκος που έχει κάνει το όνομά του συνώνυμο με τη μόδα διεθνώς». Πώς προέκυψε η συνεργασία τους; «Ο οίκος απευθύνθηκε σε μένα για να δημιουργήσω δύο μοτίβα για τον οίκο. Αποφάσισα να συνδυάσω το κλασικό σήμα του Dior και το δικό μου σε κάποιες σειρές από δερμάτινες τσάντες. Στη μια σειρά χρησιμοποίησα ένα στρατιωτικό σήμα και το έβαψα στα αγαπημένα μου νέον χρώματα. Στη δεύτερη επιχείρησα μια αποδόμηση του κλασικού σήματος του Dior κάνοντάς το να γέρνει σαν τον… Τιτανικό. Φάνηκε ότι τους άρεσε πολύ, γιατί μου ζήτησαν να κάνω το ίδιο και σε μια σειρά φουλαριών αλλά και παπουτσιών. Αυτές οι νέες σειρές θα είναι διαθέσιμες στα καταστήματα του οίκου από τον ερχόμενο Ιανουάριο».